برخی کارشناسان صنعت خودرو با ابراز امیدواری درباره ثمربخشی سازوکار حمایت از تبادلات تجاری اروپا و ایران یا اینستکس، بر لزوم رعایت هوشیاری، حفظ اصول شفافیت مالی و اطلاعرسانی کامل به فعالان اقتصادی و مالی برای همراهی با آن تاکید کردند. عضو هیات علمی گروه مهندسی خودرو در دانشگاه علم و صنعت در اظهاراتی تعجب برانگیز گفت: اصل این حرکت، کار بزرگی است، اما هنوز مشکلات زیادی بر سر راه وجود دارد؛ در عین حال بهنظر میرسد که چارهای جز آن وجود ندارد.
امیرحسن کاکایی بیان کرد: اروپا با این حرکت خود نشان داد که بهدنبال باز کردن روزنه جدیدی خارج از مسیر دلار است.وی یادآور شد: در ۵۰ سال گذشته به سمت جهانی شدن تحتکنترل و سلطه آمریکا حرکت کردیم، اما اکنون حرکت جدیدی برخلاف آن در حال شکل گرفتن است.اروپاییها بهدنبال ایجاد کانال مالی جدیدی خارج از کنترل آمریکاییها هستند، درحالیکه همه نظامهای مالی کلان جهان به نوعی به فدرال رزرو (بانک مرکزی آمریکا) وصل است و بر این اساس کاری پیچیده بهنظر میرسد.وی ابراز امیدواری کرد با باز شدن این کانال مالی، بتوانیم از حقوق خود که توسط آمریکاییها پایمال شده دفاع کنیم و رفت و آمدها و تبادلات تجاری تسهیل شود.
کاکایی اضافه کرد: این کانال برای ایران یک آب باریکه است و همه مشکلاتمان را حل نمیکند.وی پیشبینی کرد هرچقدر این ماجرا جدیتر شود، آمریکا بیشتر به آن حمله میکند؛ زیرا هژمونی بزرگ آن کشور با این اقدام شکسته میشود. رئیس انجمن صنایع همگن قطعهسازی کشور نیز گفت: اینستکس یک قدم به جلو است، زیرا اروپا جرات کرد سازوکاری در مقابل یکجانبهنگری آمریکا ایجاد کند.محمدرضا نجفیمنش افزود: اینکه این سازوکار مالی تا چه حد موفق باشد، به اتفاقات آینده و هوشیاری و هوشمندی ما بستگی دارد. وی بیان کرد: باید ضمن حفظ حقوق خود، بهانه دست آمریکاییها ندهیم و تا امروز نیز با اقدام غیراحساسی بهویژه به هم نزدن برجام با خروج آمریکاییها از آن، هوشمندانه عمل کردهایم.
در ارتباط با کانال مالی اروپا ذکر این نکته ضروری است که در ابتدا قرار بود این سازوکار مالی SPV نامیده شود و به نوعی تضمین خرید نفت از ایران نیز محسوب گردد ولی در ادامه با چرخش آشکار غرب و رویکردانی از اجرای تعهدات به اینستکس تغییر کرد قرار نیست ایران پولی دریافت کند، بلکه نفت را به کشورهای اروپایی میدهد و در مقابل از آنها اقلام مورد نیاز خود را که در این مرحله ( که با توجه به بدعهدی اروپا بعید نیست آخرین قدم باشد ) صرفا غذا و دارو دریافت میکند! اینستکس دو شعبه در ایران و اروپا خواهد داشت و قرار است به عنوان یک نهاد واسط برای تسویه حساب شرکتهای بدهکار و بستانکار در دو طرف عمل کند! پس عملا این ابزار مالی ضعیف ارتباطی با صنعت کشور نخواهد داشت که برخی آقایان حتی قبل از اجرای آن ، شروع به شادی و خوشحالی کرده اند.