استراتژی قیمتگذاری خودروهای داخلی برای چندمینبار در سال جاری تغییر کرده و این موضوع بار دیگر به آشفتگی در بازار خودرو انجامیده و شوک قیمتی جدیدی به وجود آورده است. چند روز قبل، خودروسازان به اصرار وزارت صنعت، معدن و تجارت، اعلام کردند که قیمت محصولات پیش فروش شده در بازه زمانی ابتدای شهریور ماه تا ابتدای بهمن ماه سال جاری، برخلاف اعلام قبلی، افزایش 30 درصدی را شاهد نخواهد بود. این اما در حالی بود که بنا بر دعوت نامههای ارسالی از سوی خودروسازان به مشتریان، زمان تحویل خودروهای پیشفروش شده 4 ماه افزایش مییافت، اما از پرداخت سود به مشتریان و نیز حق اعتراض به این دیرکرد، خبری نبود. دو خودروساز بزرگ کشور اما همزمان اعلام کردند که توانایی تحویل تمامی خودروهای پیش فروش شده تا پایان خردادماه سال جاری را دارند. به این ترتیب، استراتژی قیمتگذاری خودروهای داخلی بار دیگر دستخوش تغییر شده است. این اما در حالی است که تغییر دوباره در استراتژی قیمتگذاری خودروهای داخلی، به ناگزیر بازار خودرو را نیز تحت تأثیر قرار خواهد داد.
بازار خودرو در ایران از زمستان سال گذشته بهشدت ملتهب بوده و چه در مورد خودروهای وارداتی و چه در مورد تولیدات داخلی، تشتت در نظام قیمتگذاری بر این التهاب افزوده است. به عبارت سادهتر، نوسان مداوم قیمتها در کنار بازار گرم شایعات، از حرکت طبیعی بازار به سمت و سوی تعادل جلوگیری کرده است. بررسیهای میدانی هم نشان میدهد، ارسال علامت افزایش قیمت به بازارها، در حالی که تولید و تحویلی در کار نبوده، به افزایش تقاضا و در نتیجه افزایش قیمتها دامن زده است. به بیان رییس اتحادیه نمایشگاه داران خودرو تهران، «زمانی که خودروساز قیمت محصولی را در فروش فوری 36 میلیون تومان اعلام کرده ولی خودرویی را به بازار عرضه نمیکند، مالکان این خودروها، وقتی میبینند کارخانه قیمت را بالا برده و خودرویی نیز به بازار عرضه نشده، قیمت را بالاتر میبرند»
انصراف خودروسازان از افزایش درآمد خود در قالب افزایش 30 درصدی قیمتها در یک بازه چند ماهه اما در حالی صورت میگیرد که برخی معتقدند نگرانی خودروسازان از انصراف خریداران خودرو و نیز مشکلات همچنان حل نشده عدم تحویل برخی مدلهای خاص نیز در این موضوع دخیل بوده است. این در حالی است که نبود سرمایه در گردش در اختیار خودروسازان که به عدم تسویه بدهی آنها به قطعهسازان ختم شده بود، دولت را ناگزیر از پرداخت حدود 15 هزار میلیارد تومان تسهیلات به دو خودروساز بزرگ کشور کرده بود. علاوه بر این، در حالی که به گفته وزیر صنعت، معدن و تجارت، خودروسازان بزرگ کشور حدود یک میلیون دستگاه خودرو پیش فروش کردهاند، کمبود سرمایه در گردش آنها نگرانکننده بوده و دولت چارهای جز تزریق نقدینگی به آنها نخواهد داشت.
در این شرایط اما پرسش این است که روند قیمتها در بازار خودرو در روزهای پایانی سال به کدام سو خواهد رفت؟ تغییرات دائمی در شیوه قیمتگذاری خودرو که از زمستان سال گذشته آغاز شده و هنوز هم ادامه دارد، موجب عدم تعادل در بازار خودرو شده و به نظر میرسد این عدم تعادل همچنان ادامه داشته باشد. به این ترتیب، در حالی که بازار انتظار افزایش قیمت در عین افزایش تولید (بنا بر وعده وزارت صنعت) را داشت، عملا هیچ یک از این دو اتفاق رخ نداده و حالا با عدم افزایش تولید، تقاضا افزایش یافته و قیمتها سمت وسوی صعودی پیدا کردهاند.
براین اساس، برخی گزارشها از افزایش یک تا 6میلیونتومانی قیمت برخی خودروها در بازار حکایت میکنند. این در حالی است که رییس اتحادیه نمایشگاهداران خودرو تهران معتقد است افزایش قیمت خودرو ناشی از اعلام افزایش 30 درصدی قیمتها و در عین حال عدم تحویل خودروها طی ماههای آینده بوده است. سعید موتمنی در گفتوگویی با اشاره به اینکه قیمت خودروهای داخلی در چند ماه گذشته تقریبا ثبات یافته بود و کمتر دچار تلاطم میشد، تاکید کرده: زمانیکه طی 10روز چندین قیمت اعلام شده و با جو روانی جامعه بازی میشود، معلوم است که این وضع در بازار تاثیر منفی میگذارد. به گفته او، زمانی که خودروساز قیمت محصولی را در فروش فوری 36 میلیون تومان اعلام کرده ولی خودرویی را به بازار عرضه نمیکند، مالکان این خودروها، وقتی میبینند کارخانه قیمت را بالا برده و خودرویی نیز به بازار عرضه نشده، قیمت را بالاتر میبرند.
از آنسو، بررسی قیمت تولیدات خودرویی داخلی هم نشان میدهد، محصولات پرفروش ایرانخودرو نظیر خانواده «سمند و دنا» با افزایش نسبی همراه بودهاند. به عنوان مثال «دنا پلاس دو ایربگ» با افزایش یکمیلیون تومانی به مرز 108میلیونتومان و نمونه 4 ایربگ آن با افزایش قیمت مشابه به بهای معاملاتی 110میلیونتومان رسیده است. همچنین سمند بنزینی موتور EF7 نیز افزایش قیمت ناچیزی را تجربه کرده و با قیمت 66 میلیون تومان در بازار آزاد خرید و فروش میشود. پژو 405 جیالایکس نیز بیشترین افزایش قیمت را در میان محصولات ایرانخودرو به خود اختصاص داده و با افزایش دو میلیونی به بهای 60 میلیون تومان رسیده است. قیمت پژو ۲۰۶ صندوقدار نیز نسبت به روز یکشنبه گرانتر شده و با افزایش نسبی به ۷۸میلیون تومان رسیده است. اما دانگفنگ اس 30 که یکی از محصولات جدید این خودروساز بهشمار میرود، به دلیل تیراژ پایینتر و همچنین تقاضای کمتر نسبتبه سایر محصولات، با کاهش قیمت 2میلیون تومانی همراه بوده و بهای آن به زیر 140 میلیون تومان رسیده است.
در همین راستا، محصولات گروه خودروسازی سایپا نیز با افزایش ناچیز همراه شده که در این میان خانواده پراید بیشترین سهم افزایش را به خود اختصاص داده است. براین اساس، روز یکشنبه پراید 111 با افزایش 500 هزار تومانی مرز 42 میلیون تومان را رد کرد و به بهای معاملهای 42 میلیون و 200 هزار تومان رسید. همچنین پراید 131 نیز با افزایش 300 هزار تومانی به مرز 40 میلیونتومان رسید. اما نکته قابلتوجه درخصوص خانواده پراید، کاهش یکمیلیون و 500 هزار تومانی پراید 151 بوده که با قیمت 38 میلیون تومان خرید و فروش شده است.