«تولید خودرو سال آینده متوقف میشود!» این شایعهای بود که روزهای اخیر دهانبهدهان چرخید و البته خودروسازان آن را تکذیب کردند. اما گزارشهای رسمی نشان میدهد که تولید خودرو در ماههای اخیر حدود ٣٠ درصد کاهش داشته و البته شکایتهای مردم از خودروسازان حدود ٣برابر شده است. با وجود این، مدیران عامل دو خودروساز ایرانی در حاشیه نمایشگاه خودروی تهران اعلام کردند که مشتریها نگران نباشند و سفارشهای مشتریان حداکثر تا خرداد سال آینده تحویل داده میشود و خودروهایی که امکان تحویل آنها وجود ندارد، جایگزین میشود یا خسارت آن مطابق قرارداد پرداخت میشود. با اینحال، خودروسازان و قطعهسازان از معضلات بزرگ تأمین قطعه برخی خودروها میگویند و به نظر میرسد بازار ایران در سالهای تحریم باید دور برخی از خودروهای پرتیراژ گذشته را خط بکشد.
خودروسازها به تعهدات خود عمل کنند
بازار خودرو روزهای خوبی را سپری نمیکند. خودروسازان برای اجرای تعهدات خود با مشکلاتی روبهرو هستند که باعث شده خط تولید برخی از خودروها بهصورت کامل متوقف شود. خروج شرکت رنو از ایران و مشکلاتی که برای ساخت و تولید برخی از قطعات خودروها ایجاد شده، دردسرهایی را برای شرکتهای خودروسازی پیش آورده و منجر به تعطیلی خط تولید برخی از خودروها شده است.
مشکلاتی مثل تحریمها و عدم تعهد شرکای خارجی خودروسازها و کاهش نقدینگی باعث شد تولیدات شرکتهای خودروسازی ایران در ماههای اخیر کاهش چشمگیری داشته باشد. تولیدات خودروسازهای ایران در یکسال اخیر نسبت به سال قبل ٣٠ درصد و نسبت به برنامه تدوینشده ٤٠٠ درصد کاهش داشته است. از طرفی، کاهش تولید باعث شده سقف قرارداد قطعهسازان نیز کاهش پیدا کند و متحمل ضرر شوند، ضمن اینکه نمیتوانند قطعات مورد نظر شرکتهای خودروسازی را به آنها تحویل دهند. این مشکلات و دردسرها باعث شده ابهاماتی درباره اجرای تعهدات شرکتهای خودروسازی پیش آید. معاون وزیر صنعت و معدن در اینباره گفته است: «خودروسازان مکلف هستند که با توجه به نوع قرارداد، خودروی جایگزین تحویل دهند یا سود مشارکت را واریز کنند یا بهصورت دیگر رضایت مشتری را جلب کنند که البته وزارت صنعت روی این موضوع نظارت دارد. اگر هم در این بین تاخیری صورت بگیرد خودروسازان حتما باید جبران مافات کنند. ضمن اینکه هیچ خودروسازی به بهانه ابلاغ قیمتها از سوی ستاد تنظیم بازار نمیتواند در تحویل خودرو تأخیر ایجاد کند و ضرر و زیان برای مشتری پیش بیاورد.»
تولید چه خودروهایی به بنبست خورده است؟
اگرچه شرکتهای خودروسازی ملزم به اجرای تعهدات خود در قبال مشتریانی که خودرو پیشخرید کردهاند، هستند، اما واقعیت اینجاست که برخی از خودروها دیگر شرایط لازم برای تولیدشدن را ندارد؛ بهعنوان مثال در آبانماه سال جاری خطوط تولید پژو در ایران متوقف شد. بهجز پژو ٢٠٦ معمولی و اتوماتیک، دیگر خطوط تولید خانواده پژو در ایران متوقف شد، بهطوری که پژو پارس معمولی و دوگانهسوز که تولیدش در آبان پارسال در مجموع ٤هزار و ١٧٨ دستگاه گزارش شده بود، امسال صفر بوده است. در آبانماه امسال حتی یک دستگاه پژو پارس دوگانهسوز تولید نشد. البته مدیرعامل ایرانخودرو بهتازگی اعلام کرده که تولید پژو ٣٠١ داخلیسازی شده و تولیدات آزمایشی آن در حال انجام است و نخستین سری آن در اسفند امسال به بازار خواهد آمد. از طرف دیگر تولید X١٠٠ هم در گروه خودروسازی بم و پراید دوگانهسوز در گروه خودروسازی سایپا هم صفر گزارش شده است. نگاهی به آمارها نشان میدهد که وضع تولید در گروه کرمان موتور به هیچ وجه مساعد نیست، بهطوری که از ١٢ خودروی تولیدی این گروه ٩ تای آن خط تولیدش به نوعی متوقف شده و حجم تولید آن به صفر رسیده است. هیوندای I٢٠ و لیفان X٦٠ و JAC j٤ و JAC J٤ و JAC j٥ که در آبان پارسال به ترتیب حجم تولیدش ٣٦٠، ٦٠، ١٧ و ١٩٠ دستگاه از آن در کرمان موتور بود، آبان امسال هیچ تولیدی نداشته است.
سایپا: بهجز رنو تمام خودروها تولید میشود
شرکت خودروسازی سایپا با امیدواری از اجرای تمام تعهدات خود نسبت به مشتریان خبر میدهد. یکی از مسئولان این شرکت درباره اینکه آیا سایپا میتواند به تمام تعهدات خود درباره خودروهای پیشفروششده عمل کند، میگوید: «بهجز محصولات شرکت رنو که از خردادماه دیگر همکاری با ایران را قطع کرد، برای تولید سایر خودروها مشکلی نداریم. برخلاف شایعات مطرحشده، سایپا این توانایی را دارد که به تمام تعهدات خود عمل کند، البته مشکلاتی مثل تأمین قطعات داریم اما شرایط بهگونهای نیست که نتوانیم خودروها را تحویل دهیم.»