& چهار محصول شرکت ایران خودرو روز گذشته با قیمتهای جدید و تحویل فوری به سرعت به فروش رفت، این در شرایطی است که پیش از این گفته میشد مشتریان چندان به قیمتهای مصوب و جدید خودروسازان روی خوش نشان نخواهند داد. به این ترتیب هر چند ایران خودرو به طرفهالعینی چهار محصول خود را با در نظر گرفتن ۵ درصد زیر حاشیه بازار به فروش رساند، اما این اقدام روز گذشته واکنشهای منفی و مثبتی به همراه داشت؛ بهطوریکه برخی افزایش قیمتها در این شرکت را قانونی و برخی دیگر غیر قانونی خواندند. اما آنچه دستاندرکاران خودرو، بعضی از نمایندگان مجلس و همچنین مسوولان صنعتی بر آن اتفاق نظر دارند این است که خودروهای مذکور مشمول قیمتگذاری شورای رقابت نیستند و قیمتگذاری این خودروها که بالای ۴۵ میلیون تومان است با خودروسازان است.
& در حالی ایران خودرو پیشفروش چهار محصول خود با قیمتهای جدید را تدارک دید و روز گذشته آن را به مرحله اجرا گذاشت که از قیمتهای جدید دیگر خودروساز بزرگ کشور خبری نیست.براساس شنیدهها قرار بر این بود تا شرکت سایپا هم قیمت برخی محصولات خود را روز گذشته اعلام کند، اما بهنظر میرسد رقیب ایران خودرو ترجیح داده اعلام قیمتهای جدید برای محصولات خود را با فاصله و بعد از رصد کامل واکنشها به این اقدام ایران خودرو، انجام دهد.براساس اخبار منتشر شده این خودروساز بیش از شرکت رقیب خود در ۶ ماه ابتدای سالجاری با زیان در تولید روبهرو بوده است. اطلاعاتی که از سوی این خودروساز در اختیار سازمان بورس قرار گرفته است، گویای زیان ۲ هزار و ۹۰۰ میلیارد تومانی در نیمه نخست سالجاری است؛ این در شرایطی است که ایران خودرو ۲ هزار و ۵۶۷ میلیارد تومان زیان را به سازمان بورس اعلام کرده است. به این ترتیب با توجه به واکنشها و اخباری که پس از اعلام قیمت چهار محصول ایران خودرو منتشر شد بهنظر میرسد که تا آخر هفته جاری باید منتظر انتشار قیمتهای جدید دیگر محصولات از سوی خودروسازان باشیم. در این زمینه اگرچه رضا رحمانی وزیر صنعت، معدن و تجارت همچنان موضع غیرشفافی در مورد اعلام قیمتهای جدید اتخاذ کرده، اما پیشبینی میشود قیمت تمامی محصولات خودروسازان تا پایان هفته با فرمول ۵درصد کمتر از حاشیه بازار اعلام خواهد شد.
& رییس سازمان حمایت مصرفکنندگان و تولیدکنندگان به تازگی از عدم نیاز به اخذ مجوز افزایش قیمت برای خودروهای گرانتر از 45 میلیون تومان اشاره کرده است. از دیگر سو اما به گفته او، قیمت خودروهای ارزانتر از 45 میلیون تومان نیز توسط ساز و کار بازار تعیین خواهد شد. افزایش قیمت خودروهای داخلی اما ظاهراً در حالی حمایت رییس مجلس شورای اسلامی را هم به دنبال دارد. وزیر صنعت، معدن و تجارت، در اظهارنظری دیگر، افزایش قیمت خودرو از سوی یکی از خودروسازان را «غیرقانونی» ندانسته و البته با انداختن توپ به زمین سازمان حمایت، اعلام نظر نهایی را به این نهاد ارجاع داده است. رضا رحمانی در ادامه گفته است که در بحث خودرو، سازمان حمایت و خودروسازان مسوول هستند و قطعا در ارتباط با افزایش قیمت توضیح خواهند داد. با این حال، وزیر صنعت میگوید پاسخگویی دولت در قبال افزایش قیمت خودرو تنها در مورد خودروهایی مصداق دارد که در حوزه قیمتگذاری رسمی (توسط شورای رقابت) قرار داشته باشند. به گفته رحمانی، در این حوزه دولت ورود خواهد کرد و بخشی که خارج از مصوبات شورای رقابت است دولت ورودی ندارد، اما سازمان حمایت آنالیز قیمت را میگیرد و آن را کارشناسی میکند و قیمتهایی که اخیرا اعلام شده جزو همین مصوبات خارج تصمیم شورای رقابت بوده است.
از دیگر سو، اما خبرهای رسیده حاکی از آن است که خودروسازان به صورت رسمی مجوز افزایش قیمت خودرو را دریافت کردهاند. یک مقام مسوول در صنعت خودروسازی در این باره به تسنیم گفته است: خودروسازان مجوز افزایش قیمت خودرو تا 5 درصد کمتر از حاشیه بازار را دریافت کردهاند و فعلا این موضوع را در تعداد اندکی از محصولات خود اعمال کردهاند. البته رقم 5 درصد کمتر از حاشیه بازار حداقلی است و ممکن است در برخی محصولات این درصد قیمتها بیشتر از 5 درصد حاشیه بازار هم برسد، به عنوان نمونه، برخی خودروها با 9 درصد کمتر از حاشیه بازار به فروش خواهند رسید. به گفته او، فروش خودرو 5 درصد کمتر از حاشیه بازار برای برخی از محصولات هر چند وقت یک بار اجرایی خواهد شد تا با این تصمیم اختلاف قیمت کارخانه تا بازار کاهش و به تدریج قیمت خودرو معقول شود.
براین اساس به نظر میرسد، موضع وزارت صنعت در مورد افزایش قیمت خودرو چندان روشن نیست. از یک سو، سازمان حمایت مصرفکنندگان و تولیدکنندگان زیر مجموعه وزارت صنعت است و در شورای رقابت نیز به عنوان نهادی فراقوهای، نمایندهای از وزارت صنعت حضور دارد. به عبارتی، افزایش قیمت خودرو و حمایت وزیر صنعت از آن در حالی صورت گرفته است که از سوی دیگر، تأکید بر افزایش قیمت خودروهای داخلی و رساندن سطح قیمتها به 5 درصد کمتر از قیمت بازار در حالی صورت میگیرد که این سیاست، بر خلاف آنچه به نظر میرسد، تقریبا تمامی خودروهای داخلی را در بر میگیرد. حد افزایش قیمت خودروهای داخلی بر اساس اعلام نظر شورای رقابت 45 میلیون تومان اعلام شده و به این ترتیب، تنها خودروهای بالاتر از 45 میلیون تومان مشمول افزایش قیمت و آزادسازی قیمتی خواهند شد. این اما در حالی است که در شرایطی که چنین سیاستی، به استثنای چند خودرو، تقریبا تمامی محصولات خودروسازی داخلی را در بر میگیرد، شورای رقابت و سازمان حمایت نیز نخواهند توانست به موضوع ورود کنند. به این ترتیب، خودروهای مشمول افزایش قیمت از دایره قیمتگذاری و نظارت این دو نهاد نیز بیرون خواهند رفت و قیمت عمده خودروهای داخلی، عملا آزاد خواهد شد. اما نکته قابل تاملتر اینکه، رییس سازمان حمایت در تازهترین اظهارات خود در مورد کلید خوردن افزایش قیمت خودرو، به نوعی سخنان وزیر صنعت را تأیید کرده و این طور گفته است که 4 محصول خودرویی که قیمت آنها در طرح پیش فروش افزایش پیدا کرده، مشمول قیمت گذاری نیستند. بنابراین اگر افزایش قیمتی صورت گرفته، این افزایش قیمت نه نیاز به مجوز سازمان حمایت داشته و نه سازمان حمایت به این خودروساز مجوز افزایش قیمت داده است. به گزارش فارس اما تابش در مورد افزایش قیمت خودروهای ارزانتر از 45 میلیون تومان هم این طور گفته است: قیمت این خودروها توسط عرضه و تقاضا تعیین خواهد شد.
رویکرد ضد و نقیض مسوولان وزارت صنعت در مورد افزایش قیمت خودرو اما در حالی صورت میگیرد که زنجیره خودروسازان کشور به تازگی موفق به جلب حمایت مجلس شورای اسلامی برای افزایش قیمت خودرو هم شده است. بر این اساس، شهاب الدین بیمقدار، رییس فراکسیون حمایت از صنعت قطعهسازی از جلسه خودروسازان و قطعهسازان با علی لاریجانی، رییس مجلس شورای اسلامی خبر داده است. اما به گفته این نماینده مجلس، خودروسازان به رییس مجلس گفتهاند که درشرایط کنونی حاشیه سود آنها از تولید خودرو چیزی نزدیک به صفر است. نتیجه این جلسه اما به گفته بیمقدار این بوده که در مورد خودروهای کمتر از ۴۵ میلیون تومان، کارگروه تنظیم بازار با همکاری سازمان حمایت مصرفکنندگان و تولیدکنندگان، به یک تصمیم مشترک برسند و قیمت این خودروها را به صورت رسمی تغییر دهند.به گفته رییس فراکسیون حمایت از صنعت قطعهسازی، یکی دیگر از تصمیمات این جلسه نیز این بوده که در ابتدا، خودروهایی که مشمول قیمت گذاری شورای رقابت نیستند، مشمول اصلاح قیمت شوند و در مرحله بعد، خودروهای کمتر از ۴۵ میلیون تومان با ساز و کار تعیین شده که از سوی کارگروه کنترل بازار و سازمان حمایت اعلام خواهد شد، قیمت گذاری شوند.با این همه، ظاهراً قرار است بخشی از عواید این افزایش رسمی قیمت خودروها هم به جیب قطعهسازان گسیل شود، چرا که به گفته بیمقدار، در این جلسه مقرر شد تا اگر خودروسازان اقدام به پیشفروش خودرو کردند، ۶۰ درصد مبلغ حاصل را به قطعهسازان اختصاص دهند تا تولید و توزیع قطعات یدکی خودرو با مشکل مواجه نشود.
& رئیس اتحادیه فروشندگان و نمایشگاهداران اتومبیل گفت: اینکه فکر کنیم شاهد هجوم مردم برای گرفتن پول ثبتنام خودروها باشیم درست نیست چون خودروسازان داخلی بازار را طوری مدیریت میکنند که به این وضعیت دچار نشوند همانطور که در سال 91 این اتفاق افتاد. سعید موتمنی در خصوص وضعیت بازار خودرو و قیمتهای جدید ایران خودرو گفت: خرید و فروش به کمترین حد خود در سال جاری رسیده است و اگر بگوییم نزدیک به صفر شده، دروغ نگفتهایم که این امر به سبب اشباع شدن بازار، قیمت بالا و عدم عرضه از سوی خودروسازان به بازار است.
& سیدمهدی مقدسی عضو دیگرکمیسیون صنایع و معادن مجلس همچنین در گفتگو با خبرنگارخبرگزاری خانه ملت، گفت: وزیر صنعت معدن و تجارت قرار بود بر اساس تشکیل اتاق فکر خودروی عمل کند و این مشکل ساماندهی قیمت خودروهای داخلی را برای همیشه حل کند.وی همچنین خاطر نشان می کند: افزایش قیمت محصولات ایران خودرو بر اساس فرمول آزادسازی بازار منجر به افزایش قابل توجه خودروهای داخلی شده و جایگاه خودروسازان را در میان مشتریان تضعیف خواهد کرد.مقدسی تاکید میکند: در صورتی که بازار خودرو از انحصار خارج شده و بازیگران صنعت خودروسازی تعدد بیشتری داشته باشند افزایش کیفیت و تعادل قیمت کلید خواهد خورد.وی با اشاره به شرایط کنونی اقتصاد کشور خاطر نشان می کند: هرچند ساماندهی بازار خودرو در شرایط تحریم تحت قواعد خاصی صورت خواهد گرفت اما نباید فراموش کرد این شرایط تحریم دوره کوتاه و زودگذر است و باید برنامههای صنایع خودرو سازی بر اساس آرامش بازار و در طولانی مدت صورت بگیرد بخشنامه جدید ایران خودرو مبتنی بر افزایش قیمت محصولات این کارخانه نشان می دهد که به تصمیم نهایی درباره قیمتگذاری خودروها گرفته شده اما به نظر میرسد مسئولان برای کاستن اثرات روانی افزایش قیمت در بازار خودرو قصد ندارند آن را به صورت علنی اعلام کنند .
& هزینه های دستمزد و انرژی خودروسازان براساس ریال است اما افزایش قیمت بر مبنای دلار است که غیرقابل قبول است.شهاب نادری با انتقاد از افزایش قیمت خودرو گفت:صنعت خودروسازی کشور سالها است با وجود برخورداری از حمایتهای قابل توجه فعالیت میکند، اما معمولا در شرایط حساس به جای اینکه به اقتصاد کشور کمک کند قیمت خودرو داخلی را گران میکند. عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی ادامه داد:مردم و نمایندگان مجلس از خودروسازان انتظار دارند به دو اصل بدیهی تولید خودرو با کیفیت و با قیمت مناسب توجه کنند توجه کند چرا که رعایت این دو مولفه حق مشتری است.
نماینده مردم پاوه، جوانرود، ثلاث باباجانی و روانسر در مجلس شورای اسلامی افزود:خودروسازان نمیتوانند حمایتهای دولتهای مختلف را انکار کنند البته باید از صنعت داخلی حمایت شود، اما نکته این است در شرایط حساس مانند اعمال تحریمهای دشمنان به جای اینکه بازار را مدیریت کنند در صدد افزایش قیمت خودرو هستند.بخشی از افزایش قیمتها را میتوان با بهانه افزایش قیمت دلار توجیه کرد، اما اینکه قیمت یک خودرو ملی حدودا دو برابر شود غیرقابل قبول است.مدیران خودروسازی باید پاسخ دهند به چه دلیل باید هزینههای ساخت خودرو داخلی به این میزان به نرخ دلار وابسته شده است همچنین باید جوابگو باشند در این سالها برای ساخت خودرو ملی چه کرده اند. هزینههای دستمزد و انرژی خودروسازان براساس ریال است، اما افزایش قیمت بر مبنای دلار است که غیرقابل قبول است.