مکاجو

مطالب / اخبار اخبار حوزه خودرو در روزنامه ها مورخه 30 / 7 / 97

images

30 مهر 1397

اخبار حوزه خودرو در روزنامه ها مورخه 30 / 7 / 97

 

& پس از کلی تایید و تکذیب، سرانجام استعفای محمد شریعتمداری از وزارت صنعت، معدن و تجارت تایید و در نهایت نیز حسن روحانی رئیس‌جمهوری، با آن موافقت کرد تا رضا رحمانی به‌عنوان سرپرست و وزیر پیشنهادی این وزارتخانه معرفی شود. استعفای شریعتمداری از وزارت صنعت در شرایطی است که دوران مسوولیت حدودا ۱۴ماهه وی در این وزارتخانه، پر بود از حواشی مربوط به صنعت و بازار خودرو. از لغو مصوبات به نفع خودروسازان گرفته تا بستن سایت ثبت‌سفارش به روی واردکنندگان خودرو و عزل و نصب مدیران خودروسازی در واپسین روزهای مسوولیت، همه و همه اقداماتی است که در کارنامه خودرویی شریعتمداری به ثبت رسیده است. اگرچه سوابق پیشین شریعتمداری در وزارت بازرگانی و همچنین رای بالای نمایندگان مجلس شورای اسلامی به وی برای تصدی پست وزارت صنعت، معدن و تجارت، امیدواری‌هایی را برای فعالان بازار خودرو مبنی‌بر حل مشکلات، پدید آورد، اما در عمل اتفاقات دیگری رخ داد تا روابط واردکنندگان و وزارت صنعت در دوران مسوولیت شریعتمداری، تیره و تار شود. بعدها نیز در شرایطی که تخلفات برخی کارمندان مجموعه وزارت صنعت در پرونده ثبت‌سفارش خودرو محرز شد، شریعتمداری واکنش محکمی در مقابل متخلفان نشان نداد؛ به نحوی‌که خبری مبنی‌بر توبیخ و برکناری مقصران این ماجرا به گوش نرسید.

در حوزه تولید اما اوضاع کمی بهتر بود، چه آنکه شریعتمداری با لغو برخی مصوبات و بستن سایت ثبت‌سفارش خودرو و البته کنار زدن شورای رقابت از پروسه قیمت‌گذاری، خشنودی خودروسازان را رقم زد. البته این به معنای رضایت کامل زنجیره خودروسازی از عملکرد شریعتمداری نبود، به‌خصوص آنکه قطعه‌سازان بارها نسبت به سیاست‌های ارزی وزارت صنعت و همچنین توقف قطعات و مواد اولیه شان در گمرک به‌دلیل وجود کاغذبازی‌های فراوان در این وزارتخانه، گلایه کردند. بنا به ادعای قطعه‌سازان، مواردی مانند تخصیص ارز و ترخیص قطعات و مواد اولیه از گمرک، پروسه‌ای طولانی در وزارت صنعت دوران شریعتمداری داشته و به‌نظر می‌رسد این موضوع که از آن با نام تحریم‌های داخلی یاد می‌شود، تاثیر قابل‌توجهی در کاهش تولید گذاشته است.همچنین در حوزه سرمایه‌گذاری خارجی نیز اگرچه شریعتمداری موافق حضور خودروسازان معتبر دنیا در ایران بود، اما به‌نظر می‌رسد آن‌طور که باید، از این ماجرا حمایت نکرد و مثال بارز آن نیز رانده شدن رنو از کشور بود. در نهایت، شریعتمداری در اواخر دوران حضور خود در وزارت صنعت، مدیرعامل سایپا را در کمتر از ۱۱ ماه تغییر داد تا رکورد جابه‌جایی مدیریتی در تاریخ خودروسازی ایران به نام وی ثبت شود. شریعتمداری همچنین در دوران مسوولیت خود در وزارت صنعت، چندان وقعی به شورای سیاست‌گذاری خودرو نگذاشت و معمولا در جلسات آن شرکت نمی‌کرد. این شورا که طبق نامش، وظیفه سیاست‌گذاری در صنعت خودرو را بر عهده داشت، در دولت یازدهم و دوران وزارت محمدرضا نعمت‌زاده، تقریبا مرتب برگزار می‌شد، اما شریعتمداری چندان روی خوشی به آن نشان نداد.

در کل اگر نگاهی کلی به کارنامه خودرویی شریعتمداری در وزارت صنعت بیندازیم، به‌نظر می‌رسد بیشتر اقدامات وی در حوزه خودرو، به نوعی خشنودی خودروسازان را در پی داشته، اما در حوزه قطعه‌سازی، رضایتمندی چندان بالا نبوده است. در بخش بازرگانی خودرو نیز بنا به اظهارات و مصاحبه‌های واردکنندگان، به هیچ وجه رضایتمندی از عملکرد شریعتمداری به چشم نمی‌آید، چه آنکه هیچ کس به اندازه آنها از رفتن وی، خرسند نیست.هرچه هست، در ادامه این گزارش، نگاهی می‌اندازیم به جزئیات کارنامه خودرویی شریعتمداری در وزارت صنعت، معدن و تجارت تا مشخص شود وی در صنعت و بازار خودرو کشور چه کرد.با وجود آنکه گمان می‌رفت شریعتمداری با توجه به سوابق و روحیه بازرگانی‌اش، بر خودروسازان داخلی در حوزه تولید و کیفیت و صادرات سخت بگیرد، اما وی در همان هفته‌های ابتدایی رفتن به ساختمان شماره یک خیابان سمیه، تصورها را به کل تغییر داد. بنابر مصوبه مرداد سال گذشته هیات دولت، قرار شد برای شماره‌گذاری خودروهای سواری تولید داخل، به ازای مصرف سوخت بیش از ۸ لیتر در ۱۰۰ کیلومتر چرخه ترکیبی، یک خودرو فرسوده اسقاط شود. به‌عبارت بهتر، خودروسازان موظف شدند در ازای تولید هر یک دستگاه محصول دارای مصرف سوخت بیش از ۸ لیتر، یک خودرو فرسوده را از رده خارج کنند تا ضمن تسریع در روند اسقاط، از حجم آلودگی هوای کلان‌شهرها کاسته شود. این در حالی بود که شریعتمداری به فاصله کمتر از دو ماه از ابلاغ این مصوبه، آن را لغو و خیال خودروسازان را از بابت اسقاط راحت کرد. مصوبه موردنظر البته دو بخش داشت که یک بخش آن به اسقاط خودروهای فرسوده ازسوی واردکنندگان مربوط می‌شد و شریعتمداری اتفاقا موافق آن بود و تنها بار اسقاط را از دوش خودروسازان برداشت.

احتمالا اعلام خبر رفتن شریعتمداری از وزارت صنعت، هیچ صنفی را به اندازه واردکنندگان خودرو خوشحال نکرده است، چه‌ آنکه طی ۱۴ماه گذشته، روابط آنها با این وزارتخانه به‌شدت تیره و تار بود. هرچند مختل کردن فعالیت واردکنندگان خودرو، در دوران وزارت نعمت‌زاده کلید خورد، با این حال، این شریعتمداری بود که آب پاکی را روی دست آنها ریخت. زمانی که شریعتمداری از بهارستانی‌ها رای اعتماد گرفت، سایت ثبت‌سفارش خودرو بسته بود و واردکنندگان امیدوار بودند وی بلافاصله پس از ورود به وزارت صنعت، قفل آن را باز کند. با این حال، نزدیک به ۴ ماه طول کشید تا با مصوبه هیات‌وزیران سایت ثبت‌سفارش بار دیگر بازگشایی شود، آن هم در ازای افزایش تعرفه واردات خودرو و در دورانی که جهش ارزی آغاز شده بود. هرچه بود، واردکنندگان در مجموع از اینکه حداقل سایت به روی آنها باز است، خشنود بودند و توانستند کسب و کار خود را از سر بگیرند. این در حالی بود که دو ماه و نیم پس از بازگشایی سایت ثبت‌سفارش، وزارت صنعت در ابلاغیه‌ای اعلام کرد گری مارکت‌ها (شرکت‌های متفرقه خدمات پس از فروش) حق ثبت‌سفارش ندارند. گذشت تا اینکه وزارت صنعت در اواخر خرداد رسما ممنوعیت ثبت‌سفارش خودرو را ابلاغ و سایت موردنظر برای دومین‌بار در عرض یک سال، به روی واردکنندگان خودرو بسته شد. با وجود اعتراض فراوان واردکنندگان و تبعات منفی این اقدام از جمله تعدیل نیرو در شرکت‌های واردکننده خودرو و افزایش نجومی قیمت وارداتی‌ها در بازار و همچنین سرگردانی مشتریان، وزارت صنعت سایت ثبت‌سفارش را باز نکرد تا به نوعی جنگ سرد میان این وزارتخانه و واردکنندگان ادامه یابد.

این اتفاق در شرایطی رخ داد که از ابتدای امسال، رسانه‌ها اخباری را مبنی‌بر بروز تخلفی گسترده در ثبت‌سفارش خودرو منتشر کردند. ماجرا از این قرار بود که در دوران بسته بودن سایت ثبت‌سفارش، برخی واردکنندگان موفق به ورود به این سامانه و ثبت‌نام محصولات موردنظر خود شده بودند. هرچند وزارت صنعت، ابتدا چندان واکنش محکمی به این ماجرا نشان نداد، اما بعدها با ادامه فشارها و همچنین دستور مستقیم رئیس‌جمهوری مبنی‌بر ارائه گزارش درباره تخلف موردنظر، این وزارتخانه رسما تخلفات صورت گرفته را تایید کرد. پس از این تاییدیه، انتظار می‌رفت وزارت صنعت برخوردی جدی با متخلفان صورت داده و مقصران را توبیخ و برکنار کند، با این حال خبری در این مورد منتشر نشد، حتی با وجود تایید رسمی تخلفات توسط دستگاه قضایی و احضار برخی مدیران وزارت صنعت. در حال‌حاضر نیز پرونده تخلف در ثبت‌سفارش خودرو همچنان باز است و هرچند وقت یکبار اخباری مبنی‌بر احضار و بازداشت افراد مرتبط با آن، توسط دستگاه قضایی منتشر می‌شود.

اما حواشی واردات خودرو در دوران شریعتمداری، به اینجا ختم نمی‌شود، چه آنکه بلاتکلیفی هزاران خودرو خارجی در گمرک و عدم ترخیص آنها نیز از جمله نکات مهم کارنامه خودرویی وی به‌شمار می‌رود. در حال‌حاضر چند هزار خودرو که پول‌شان نیز به طرف خارجی پرداخت و بخشی از آنها پیش‌فروش شده است، در گمرک خاک می‌خورند، با این حال وزارت صنعت در ۱۴ ماه گذشته اقدامی جدی در راستای ترخیص آنها انجام نداده است. هرچند بخشی از این خودروها به پرونده تخلف واردات گره خورده‌اند، با این حال وزارت صنعت از آنها رفع بلاتکلیفی نکرد. در مجموع، بلاتکلیفی خودروهای مانده در گمرک، سرگردانی و اعتراض مشتریان را به دنبال داشته و از آن سو واردکنندگان را نیز به سمت توقف کسب و کار و تعدیل نیرو پیش برده است.

در اینکه شریعتمداری مدافع سرمایه‌گذاری خارجی بود، تردیدی نیست، با این حال کارنامه خودرویی وی نشان می‌دهد آن‌طور که باید نیز از قراردادهای خارجی صنعت خودرو حمایت قاطع انجام نداد. مثال روشن این ماجرا، قرارداد همکاری مشترک رنو و سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران (ایدرو) است که اجرایی شدن آن می‌توانست فصلی جدید در صنعت خودرو کشور باشد. درست است که تحریم‌های آمریکا سبب شد رنو قید قراردادش را بزند، اما اگر سنگ‌اندازی‌ها و حواشی داخلی نبود و قرارداد رنو پیش از تحریم به مرحله اجرا می‌رسید، این خودروساز فرانسوی نمی‌توانست به راحتی ایران را ترک کند و حداقل سرمایه چند صد میلیون یورویی‌اش بلوکه می‌شد. کارشناسان معتقدند اگر شریعتمداری به‌عنوان وزیر صنعت، حمایتی قاطع از قرارداد رنو انجام می‌داد و از سنگ‌اندازی‌های داخلی (به‌خصوص در ماجرای عدم واگذاری سایت بن‌رو سایپا به رنو طبق قرارداد) ممانعت می‌کرد، شاید در این دوران تحریم، رنو همدم تنهایی خودروسازی ایران می‌شد.

به‌نظر می‌رسد روشن‌ترین نقطه در کارنامه خودرویی شریعتمداری، کنار زدن شورای رقابت از پروسه قیمت‌گذاری خودرو است، اقدامی که شاید بتواند راه را برای آزادسازی قیمت خودرو و پایان دادن به دلالی در این بازار باز کند. این اقدام شریعتمداری، جدا از اینکه خشنودی خودروسازان را در پی داشت، نظر موافق بسیاری از اقتصاددانان را نیز جلب کرده، چه آنکه از نظر آنها، بازار خودرو باید به سمت آزادسازی برود و تعیین قیمت بر اساس نظام عرضه و تقاضا، جایگزین قیمت‌گذاری دستوری شود. گفته می‌شود تلاش‌های شریعتمداری سبب شده شورای‌عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا با کنار گذاشتن شورای رقابت از پروسه قیمت‌گذاری خودرو موافقت کند. بر این اساس، تعیین قیمت خودرو به سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان واگذار و اجرایی شدن آن البته منوط به‌نظر مساعد ستاد تنظیم بازار است. هرچند هنوز تا آزادسازی قیمت فاصله است، با این حال شریعتمداری با کنار زدن شورای رقابت، چراغ اول را در این مسیر روشن کرد تا شاید پس از سال‌ها، بازار خودرو از قیمت‌گذاری دستوری خلاص و نظام عرضه و تقاضا تعیین‌کننده قیمت باشد.شریعتمداری در روزهایی که همه می‌دانستند از وزارت صنعت استعفا داده و قصد رفتن به وزارت کار را دارد، یکی از آخرین امضاهای خود را پای برگه تعویض مدیرعامل سایپا نشاند. بر این اساس، محسن قاسم جهرودی از مدیرعاملی سایپا برکنار و محمدرضا سروش جایگزین وی شد تا سریع‌ترین رفت‌و‌آمد مدیران در صنعت خودرو کشور رقم بخورد. جهرودی که آبان سال گذشته با نظر مساعد شریعتمداری راهی سایپا شد، با نظر مساعد وی نیز از سایپا رفت تا رکورد جابه‌جایی مدیرعامل در تاریخ خودروسازی کشور با کمتر از ۱۱ ماه، شکسته شود. این تعویض دقیقه نودی در شرایطی بود که شریعتمداری می‌دانست چند روز بیشتر به پایان میهمانی‌اش در وزارت صنعت باقی نمانده و وزیری جدید جایگزین وی خواهد شد، با این حال مدیرعامل دومین خودروساز بزرگ ایران را تغییر داد. برخی معتقدند بهتر بود شریعتمداری عزل و نصب مدیران خودروسازی را به وزیر بعدی واگذار می‌کرد و با تغییر مدیریتی در سایپا، وی (وزیر جدید) را در برابرعمل انجام شده قرار نمی‌داد

 

& بانک مرکزی تغییرات شاخص بهای تولیدکننده را در شهریور‌ماه امسال در شرایطی منتشر کرد که طبق آن، تورم تولیدکننده بخش تولید وسایل نقلیه موتوری در این ماه نسبت به‌مدت مشابه سال گذشته افزایش چشمگیری یافته است.طبق این آمار تورم تولید وسایل نقلیه موتوری، تریلر و نیم تریلر نسبت به ماه مشابه سال گذشته ۶/ ۱۴ درصد افزایش داشته است. این موضوع در حالی است که تورم شهریور‌ماه سال ۹۶ نسبت به ماه مشابه آن در سال ۹۵، معادل ۶/ ۹ درصد بوده است. این مساله گویای رشد ۵ درصدی تورم بخش تولید وسایل نقلیه موتوری، تریلر و نیم تریلر در مدت ذکر شده است.  همچنین داده‌های بانک مرکزی نشان می‌دهد که تورم ماهانه بخش خودرو یعنی مقایسه تورم شهریور نسبت به مرداد ماه گذشته نیز افزایش داشته است؛ به‌طوری‌که تورم تولید وسایل نقلیه موتوری، تریلر و نیم‌تریلر در شهریورماه سال‌جاری نسبت به ماه قبل افزایش ۱/ ۲ درصدی داشته است. همچنین براساس آمار بانک مرکزی، بررسی تورم قطعات و لوازم جانبی خودرو در شهریورماه امسال نسبت به ماه قبل نیز ۴/ ۵ درصد افزایش یافته است. این موضوع در حالی است که تورم شهریور‌ماه تولید قطعات و لوازم جانبی خودرو در مقایسه با ماه مشابه سال گذشته، افزایش ۶/ ۱۸ درصدی را نشان می‌دهد. افزایش تورم بخش خودرو در شهریور‌ماه به معنی آن است که هزینه تولید خودرو در کشور در ششمین ماه سال‌جاری افزایش پیدا کرده است. در شرایطی این آمار افزایشی است که بسیاری از دست اندر کاران زنجیره خودروسازی کشور دلیل عمده آن را روند صعودی نرخ ارز در کنار مشکلات ناشی از تحریم‌ها می‌دانند.این مشکلات سبب شده تا خودروسازان و قطعه‌سازان، بارها خواستار افزایش قیمت محصولات داخلی شوند.

 

& مدیرعامل گروه خودروسازی سایپا گفت: گروه سایپا همواره در حوزه صادرات جزو خودروسازان پیشرو کشور بوده و در سال‌های گذشته موفق به کسب عناوین متعدد برتر و ممتاز کشوری شده است و قطعا ادامه روند صادرات و کسب بازارهای جدید به‌عنوان یکی از برنامه‌های اصلی این گروه دنبال خواهد شد.در حاشیه انتخاب گروه خودروسازی سایپا به‌عنوان صادر‌کننده برترملی که در سالن همایش‌های بین‌المللی صدا و سیما و با حضور اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهور، رضا رحمانی سرپرست وزارت صنعت، معدن و تجارت، محمد شریعتمداری، جمعی از مدیران صنعتی، فعالان اقتصادی و صادرکننده‌های کشور برگزار شد، محمدرضا سروش، مدیرعامل گروه خودروسازی سایپا گفت: خوشبختانه با تلاش‌های صورت گرفته، گروه سایپا توانسته برای نهمین بار موفق به کسب عنوان صادر‌کننده برتر ملی شود. وی افزود: گروه سایپا همواره در موضوع صادرات بسیار موفق عمل کرده که قطعا این روند با حمایت‌های هیات‌مدیره گروه خودروسازی سایپا ادامه خواهد داشت. سروش گفت: در این برهه و با شرایطی که برای نرخ ارز در کشور به‌وجود آمده زمان مناسبی برای توسعه صادرات است و با برنامه‌ریزی‌های انجام شده، گروه سایپا همچنان این روند را بیش از گذشته دنبال و این تهدید را به فرصت تبدیل خواهد کرد. وی تاکید کرد: گروه سایپا در صادرات محصول به سایر کشورها دو اصل را دنبال می‌کند که اول ارتقای برند شرکت سایپا و کشورمان ایران در بازارهای هدف و دوم کسب سودآوری برای این گروه خودروسازی و ارزآوری برای کشور است و بر همین دو اصل، صادرات خودرو در محور برنامه‌های اصلی گروه سایپا قرار دارد. سروش تصریح کرد: خوشبختانه سال گذشته با تمام مشکلات موجود گروه خودروسازی سایپا توانست در حوزه صادرات قطعات خودرو به صورت SKD رشد ۵/ ۲ برابری نسبت به مدت مشابه را تجربه کند و در حوزه صادرات قطعات CBU هم رشد چشمگیری داشته است. همچنین در شش ماه نخست سال‌جاری مجموع صادرات گروه سایپا به نسبت مدت مشابه با رشد ۵۰ درصدی همراه بوده است.

 

 

 

& شریعتمداری در آخرین روز کاری خود به عنوان وزیر صنعت با استعفای مدیرعامل سازمان توسعه و نوسازی معادن ایران موافقت کرد. محمد شریعتمداری وزیر سابق صنعت در آخرین روز کاری خود طی نامه‌ای خطاب به مهدی کرباسیان، رییس سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی نوشته است: «در مدت خدمت مشترک جز خیر و تلاش و خوبی از شما ندیدم لذا قلبا با استعفای شما مخالفم. اما اگر به دلیل قانون اخیرالتصویب اصرار به استعفا دارید، ضمن آرزوی سلامت و سعادت برای جنابعالی در همه شؤون زندگی، با استعفای شما موافقت می‌کنم.» محمد شریعتمداری دیروز در حالی با استعفای کرباسیان موافقت کرد که مدتی قبل پس از حدود یکسال و نیم تصدی وزارت صمت، در نامه‌ای به رییس‌جمهور از سمت خود استعفا داده بود و رییس‌جمهور شامگاه دیشب موافقت خود با این استعفا را اعلام و رحمانی، قائم مقام این وزاتخانه را به عنوان سرپرست تعیین کرد.

 

& رییس انجمن سازندگان قطعات و مجموعه‌های خودرو گفت: قیمت خودروها در بازار کاذب است و تداوم حاشیه قیمتی بالای به وجود آمده به جز مشتریان واقعی، به ضرر قطعه‌سازان است. رضا رضایی افزود: خودرو اکنون از یک کالای اساسی به کالایی سرمایه‌ای تغییر ماهیت داده است و همین موضوع بر حاشیه‌های قیمتی دامن زده است. او افزایش کنونی قیمت‌ها را ناشی از ناهمخوانی عرضه و تقاضا، دلال بازی‌ها و فعالیت واسطه‌ها و حتی حفظ ارزش سرمایه‌ها از سوی مردم برشمرد، اما در عین حال گفت: خودروسازان معتقدند ریالی از این افزایش قیمت‌ها نصیبشان نمی‌شود، ضمن آنکه هیچ مبلغی به جیب صنعت نرفته تا صرف توسعه شود.این مقام صنفی تاکید کرد: خودروسازان باید در حاشیه بازار حرکت کنند، اما امروز چنین موضوعی محقق نشده است، همچنین اگر بتوان بازار را به دست اهلش سپرد بخش زیادی از مشکلات برطرف خواهد شد. رییس انجمن سازندگان قطعات و مجموعه‌های خودرو گفت: در گذشته جلسه‌های متعددی با شورای رقابت درخصوص دستوری نبودن قیمت‌ها برگزار کردیم و همچنان به این نظر معتقدیم، زیرا با توجه به تحریم‌ها، شرایط کنونی همانند جنگ اقتصادی است. او ادامه داد: دولت حساسیت خاصی در موضوع خودرو دارد، با این حال از حدود یک سال و نیم گذشته قیمت مواد اولیه رو به افزایش گذاشته که آن هم باید به صورت نقدی تامین شود و تحریم‌های خارجی و محدودیت‌های داخلی نیز بر مشکلات دامن زده است. رضایی ادامه داد: هرچند قیمت برای خودروسازان و حتی قطعات‌سازان ثابت مانده، با این حال فعالان این بخش همه تلاش خود را برای تولید قطعه انجام داده و می‌دهند. او به کاهش حدود 50 درصدی تولید خودرو و کاهش آن به 2 هزار و 500 خودرو در روز اشاره کرد و گفت: مشکلات گمرکی، بانکی، بازار سرمایه و ارزی و صدور بخشنامه‌های هر روزه، بر مشکلات این صنعت افزوده است.

رییس انجمن سازندگان قطعات و مجموعه‌های خودرو اظهار کرد: معتقدم باید معاونت خودرو در وزارت صنعت، معدن و تجارت تشکیل و سیاستی تدوین شود که مردم بطور مستقیم از خودروساز خرید کنند؛ در واقع، هیچ دلالی نتواند در این بخش میان مشتریان واقعی و خودروسازان نقش واسطه داشته باشد. رضایی ادامه داد: اگر بر مبنای افزایش قیمت مواد اولیه بخواهیم عمل کنیم، آنگاه قیمت خودروهای تولیدی باید افزایش زیادی داشته باشد و این مساله را در قطعات خودرویی نیز خواهیم داشت.

 

 

& به اذعان بسیاری از کارشناسان ساختار معیوب و خصولتی، ریشه اصلی مشکلات کنونی صنعت خودرو کشور است که متاسفانه زمینه را برای بروز فساد، تبانی، فشار گروه های پرقدرت سیاسی و اقتصادی فراهم کرده است. موضوعی که نیازمند بررسی جدی قوه قضائیه به ویژه سازمان بازرسی کل کشور است. در همین باره چندی پیش حسینعلی حاجی دلیگانی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس در تحلیل ساختاری از صنعت خودرو عنوان نمود که نحوه انتخاب مدیران در صنعت خودرو بر اساس تعهدات پشت پرده ای است که افراد پرنفوذ صاحب قدرت در دولت دنبال می کنند که اینها مدیر شوند با شرط و شروط خودشان. هر کدام به نوعی حیاط خلوتی را برای صاحبان قدرت ایجاد کنند و هرکدام که در هر مرحله بخواهند درست حرکت کنند یا درست مدیریت کنند یا کمتر به حرف آن فرد صاحب قدرت گوش بدهند، بلافاصله برکنار می شوند. این افشاگری در حالی مطرح می شود که برخی از مسئولین نیز بر این موضوع صحه گذاشته اند. در همین خصوص سیدرضا فاطمی امین ، معاون سابق برنامه ریزی وزارت صمت، در تحلیل روند پیشرفت و یا عقب‌گرد وضعیت صنعت خودروسازی در چند سال اخیر،در گفتگو با «اقتصادخودرو» گفت: صرف نظر از اشخاص فعلی، مدیرعامل شرکت‌های خودروسازی می توانند پاداش بگیرند، نصب شوند اما عزل نشوند به شرط آنکه وزیر را راضی نگه دارند و با نمایندگان مجلس تعامل خوبی داشته باشند.وی درباره ضعف مدیریت خودروسازی کشور و ارتباط آن با کیفیت نامطلوب محصولات تولید داخل، تصریح کرد: ساختار حاکم بر مدیریت خودروسازی کشور شرایطی ایجاد کرده که مدیران می‌توانند ناکارآمد باشند، باج بدهند اما برسرکار باقی بمانند. می‌توانند محصولات بی‌کیفیت تولید کنند، پاسخگو نباشد و البته ادای پاسخگویی را دربیاورند. باید مدیران شرکت ها به صورت واقعی انتخاب شوند. انتخاب یک مدیرعامل مناسب برای شرکت‌های خودروسازی بزرگ و همچنین تصمیم گیری درباره تعرفه‌ها، تأمین مالی و تعیین استانداردها در تولیدات داخلی از جمله مواردی است که باید برای صنعت خودروسازی لحاظ شود.

 

 

 

& عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی‌ استاندارد‌سازی کمی و کیفی خودرو را راه برون‌رفت از مشکلات صنعت خودرو می‌داند.غلام‌محمد زارعی اظهار داشت: بارها گفته شده که اگر مشکل ارزی حل شود بسیاری از مسائل دیگر حل می‌شود. صنعت خودرو باید از نظر کمی و کیفی به استاندارد برسد. اگر صنعت خودرو کشور از نظر کمی و کیفی به استاندارد برسد بدون شک مسائل و مشکلات حوزه خودرو حل خواهد شد و هیچ نیازی به واردات خودرو و کاهش تعرفه و سیاست‌های اینچنینی وجود نخواهد داشت. نماینده مردم بویر‌احمد و دنا در دهمین دوره مجلس شورای اسلامی افزود: اگر همچنان باری به هر جهت به تولید بپردازیم و همچنان توقع داشته باشیم که بازار انحصاری در اختیار خودرو داخلی باشد بدون آنکه کیفیت بالا رود و رضایتمندی مردم حاصل شود، در چنین شرایطی مطمئنا بخشی از مردم در‌صدد واردات خودرو خارجی که عمدتا از چین یا آسیای جنوب شرقی یا اروپا و کره و.‌.. هستند خواهند بود.وی افزود: باید اهتمامی به وجود آید و یک مانیفست برای بحث خودروسازی مورد توافق خودروسازان و کارشناسان و در راستای تامین منافع مردم که همانا منافع خودروسازان را نیز شامل می‌شود شکل گیرد. اگر این مانیفست تهیه شود صنعت خودرو می‌تواند خود را از وضعیت سخت و دشوار فعلی نجات دهد‌ زیرا در آن شرایط قیمت‌ها واقعی خواهند شد و قطعه‌سازان نیز با توجه به چرخه فعال، دغد‌غه‌های خود را رفع شده خواهند دید و مصرف‌کننده نیز رضایت خواهد داشت.

 

 

 

& مدیرعامل تعاونی کامیون‌داران جویبار با اشاره به اینکه هرچند برخی چالش های پیش روی کامیونداران مرتفع شده گفت: گرانی قطعه و لوازم همچنان در صدر مشکلات این صنف است. حسن نصیری با اشاره به اینکه وضعیت کامیونداران نسبت به چند وقت گذشته به مراتب بهتر شده و در حال بازگشت به روال عادی خود است، اظهار کرد: در حال حاضر به صورت کم و بیش، برخی از خواسته‌های رانندگان در حال اجابت است و باید چشم‌انتظار آینده ماند.وی با اشاره به اینکه در موضوع تامین قطعه و لوازم کامیون‌ها هیچ اقدامی تا به امروز صورت نگرفته است و در خصوص تامین لاستیک نیز پایانه بر اساس شماره کیلومتر، یک جفت لاستیک به راننده واگذار می‌کند، افزود: در حال حاضر لاستیک با قیمت ارز 4200 تومانی توزیع می‌شود و رانندگان نیز در این وضعیت اقدام به خرید می‌کنند.مدیرعامل تعاونی کامیون‌داران جویبار با بیان اینکه حدود 25 روز از زمان بارگیری مجدد کامیون‌داران می‌گذرد و مشکلی در بارگیری وجود ندارد، تصریح کرد: افزایش نرخ کرایه کامیون‌داران مصوب شده است و تا هفته آینده دستور اجرایی آن صادر می‌شود.نصیری با اشاره به اینکه وضعیت کامیون‌داران نسبت به گذشته کمی بهتر شده است، اظهار کرد: همچنان گرانی قطعه و لوازم، به عنوان بزرگترین مشکل کامیون‌داران محسوب می‌شود و بهانه افزایش قیمت قطعه، تغییر نرخ دلار و ارز است و با توجه به اینکه بسیاری از لوازم به کشور وارد می‌شود، این مشکل برطرف نشده است.وی با بیان اینکه برخی از افرادی که در پوشش راننده با دریافت پول، جلوی حرکت کامیون‌ها را می‌گرفتند و آنها را تهدید می‌کردند، از سوی نهادهای اطلاعاتی، شناسایی و دستگیر شدند، تصریح کرد: باید از نهادهای اطلاعاتی برای شناسایی این افراد تشکر کرد.مدیرعامل تعاونی کامیون‌داران جویبار با اشاره به پیامک‌های شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی مبنی بر قطع کارت سوخت در صورت عدم بارگیری برای سه روز متوالی، اظهار کرد: وقتی کسی بارنامه نمی‌گیرد قطعا نیازی به سوخت ندارد. چندی پیش بود خبر تجمع و عدم فعالیت کامیون‌داران مازندرانی همانند برخی نقاط کشور در فضای مجازی منتشر شده شده بود و کامیون‌داران دلیل اصلی این امر را تامین نشدن قطعه و لاستیک می‌دانستند. در این میان برخی خبرها نیز حاکی از آن بود که حتی با وجود خواست رانندگان کامیون برای بارگیری، برخی در پوشش راننده اقدام به حمله به کامیون داران می‌کردند و علاوه بر آسیب به این رانندگان، خواستار توقف فعالیت آنان بودند. برخی نیز فرصت را مناسب دیده و با ایجاد جوی سیاسی، به دنبال ماهیگیری از این آب گل آلود بودند و البته در این میان پیامک‌های هشداردهنده و حتی تهدیدآمیز نیز برای این رانندگان ارسال می‌شد.

 
 
 
& صنعت خودرو جهان روند پرشتابی در تغییر فناوری دارد. پیش‌فروش خودروهای برقی در جهان با حجم بالا نشان از آن دارد که در آینده‌ای نزدیک بازار در اختیار این نوع خودروها خواهد بود؛ اما ما در صنعت خودرو کشور و به‌دنبال آن قطعه به عقب‌ماندگی عادت کرده‌ایم.در واقع پذیرفته‌ایم این‌گونه جلو برویم که منتظر بمانیم و فناوری را کم‌کم وارد کرده و سپس ساخت آن را یاد بگیریم و هیچ زمانی فکر نکردیم که باید این عقب‌ماندگی را دور بزنیم.  بارها عنوان کرده‌ام به یک جهش فناوری در صنعت خودرو و قطعه نیاز داریم؛ کاری که کشورهایی مانند چین و نیز کشورهای همتراز ایران برای توسعه خود انجام داده‌اند. آنها مبادرت به سرمایه‌گذاری سنگین روی فناوری جدید کرده و عقب‌ماندگی‌های خود را به‌نوعی پیش از ایجاد فاصله طولانی جبران کرده‌اند. اما صنعتگران ما در کشور به‌طور معمول نشسته‌اند تا آینده فناوری را در سایر کشور ببینند تا نخست از آن استفاده کرده و سپس بومی‌سازی آن را آغاز کنند. نتیجه طبیعی این عملکرد عقب‌ماندگی چند دهه‌ای از صنعت خودرو جهان است. مدیران این حوزه دید استراتژیکی ندارند تا اقدامی زودهنگام در برخورد با فناوری‌های نو داشته باشند. به‌طور قطع، تا سال۲۰۲۵ چند کشور صنعتی، استفاده و ساخت خودروهایی با سوخت فسیلی را ممنوع خواهند کرد و تنها خودروهای برقی حق تردد دارند؛ بنابراین تا رسیدن به این زمان فرصت زیادی نداریم و باید تلاش‌های خود را مضاعف کرده و خود را آماده تحول کنیم. ضروری است نظام سیاست‌گذاری صنایع، صنعت خودرو را مجبور به آغاز سرمایه‌گذاری در این زمینه‌ها کند زیرا تولید و تردد خودروهای برقی مزیت‌های بسیاری برای کشور خواهد داشت. برای فعالیت در این زمینه نخست باید خودروسازان به این سمت حرکت و سپس قطعه‌سازان ساخت قطعات را آغاز کنند.
 
 
 
& از هشت سال پیش با ورود شورای رقابت به عرصه قیمت‌گذاری خودرو، تعیین قیمت محصولات پرتیراژ خودروسازان با چالش‌هایی همراه شد، این در شرایطی است که بعد از خروج یکجانبه ایالات‌متحده آمریکا از توافق‌نامه برجام و بازگشت تحریم‌های مرتبط با صنعت خودرو، این چالش‌ها هم‌اکنون تشدید شده است. براساس مقررات جاری، خودروهای زیر 45 میلیون تومانی، توسط شورای رقابت تعیین قیمت می‌شوند و قیمت‌گذاری محصولات بالای ۴۵ میلیون تومان نیز با خودروسازان است. پیش از بازگشت تحریم‌ها، خودروسازان با اینکه نسبت به نحوه قیمت‌گذاری شورای رقابت اعتراض داشتند، با این حال به نوعی خود را با شرایط موجود هماهنگ کرده بودند. بعد از ایجاد نوسان در بازار ارز و بازگشت تحریم‌ها خودروسازان با چالش عرضه مستمر به بازار روبه‌رو شدند و همین مساله سبب شد تا قیمت‌ها در بازار فاصله معناداری با کارخانه پیدا کند. به این ترتیب شورای رقابت از یک‌طرف و وزارت صنعت از طرف دیگر نسبت به تجدید نظر بر قیمت محصولات تولید شده، تعلل کردند که همین مساله باعث شد شرکت‌های خودروساز با چالش‌های فزاینده‌ای از این ناحیه روبه‌رو شوند.
 
یکی از راه‌هایی که توسط وزارت صنعت برای برون‌رفت از این وضعیت پیشنهاد شد، تغییر مرجع قیمت‌گذاری محصولات پرتیراژ از شورای رقابت به سازمان حمایت از تولید‌کنندگان و مصرف‌کنندگان با نظارت ستاد تنظیم بازار بود. براساس پیشنهادی که از سوی این وزارتخانه به شورای‌عالی هماهنگی اقتصادی سران سه قوه ارسال شد، سازمان حمایت مامور بررسی قیمت خودرو شد. این اتفاق به آن معنا بود که قیمت‌گذاری خودرو به دوره پیش از ایجاد شورای رقابت بازمی‌گردد. پیش از تولد شورای رقابت در مقطعی سازمان حمایت مرجع قیمت‌گذاری خودرو بود. سازمان حمایت یکی از معاونت‌های وزارت صنعت محسوب می‌شود، دولت دهم با توجه به روند قیمت‌گذاری خودرو توسط این سازمان در سال ۹۱ که قیمت‌ها را بیش از دوبرابر حد معمول افزایش داد، شورای رقابت را مسوول قیمت‌گذاری و جایگزین سازمان حمایت کرد. حال با توجه به بازگشت تحریم‌های هسته‌ای بار دیگر این سازمان با تصمیم سران سه قوه مسوول قیمت‌گذاری خودرو است و همچنین مکلف خواهد بود نتیجه تحلیل‌های خود و قیمت‌های پیشنهادی را به ستاد تنظیم بازار ارائه دهد و این ستاد بعد از تجزیه و تحلیل‌های کارشناسی قیمت خودرو را اعلام کند. هرچند که شورای رقابت بارها نسبت به حذف این شورا از چرخه قیمت‌گذاری خودرو هشدار داده است و همچنان خود را تنها مرجع قانونی برای قیمت‌گذاری خودروهای پرتیراژ می‌داند، اما به‌نظر می‌رسد با توجه به موافقت شورای‌عالی هماهنگی اقتصادی سران سه قوه با پیشنهاد وزارت صنعت و همچنین اظهار نظرهای معاونان وزیر صنعت در ارتباط با تغییر مرجع قیمت‌گذاری خودروهای پرتیراژ از شورای رقابت به سازمان حمایت، حذف شورای رقابت از چرخه قیمت‌گذاری خودرو کلید زده شده است.  با توجه به شرایط فعلی این سوال مطرح می‌شود که قیمت محصولات پرتیراژ بعد از تغییر مرجع قیمت‌گذاری چه سمت‌وسویی پیدا خواهد کرد؟ آیا سازمان حمایت در همان مسیر شورای رقابت حرکت خواهد کرد و نحوه قیمت‌گذاری خودروطبق فرمول مشخصی صورت می‌گیرد؟ یا اینکه سازمان حمایت مسیری متفاوت از آنچه شورای رقابت پیش از این پیموده بود را انتخاب خواهد کرد؟ پیش از این نیز گفته شد که سازمان حمایت زیرمجموعه وزارت صنعت، معدن و تجارت است و این وزارتخانه در هیات‌مدیره شرکت‌های خودروساز دارای کرسی مدیریتی است، آنچه مشخص است سازمان حمایت باید از حقوق مصرف‌کنندگان و تولید‌کنندگان به نحو شایسته‌ای حمایت کند، این در شرایطی است که سازمان مذکور به‌دلیل عقبه‌اش در شرکت‌های خودروساز نمی‌تواند حافظ حقوق مصرف‌کنندگان باشد. مروری بر فعالیت این سازمان به‌عنوان مرجع قیمت‌گذاری خودرو در سال ۹۱ که قیمت‌ها به‌طور ناگهانی بیش از دو برابر افزایش پیدا کرد، به‌خوبی گویای آن است که این سازمان بیشتر مدافع حقوق تولید‌کنندگان بود تا مصرف‌کنندگان.حال به نظر می‌رسد که وقایع خودرویی سال ۹۱ که همزمان با اعمال تحریم‌های هسته‌ای اولیه بود، بار دیگر تکرار خواهد شد و قیمت‌ها مطابق خواست مسوولان صنعتی و خودروسازان افزایش پیدا خواهد کرد. حال این سوال بار دیگر تکرار می‌شود که سازمان حمایت چه رویه‌ای را در قیمت‌گذاری خودرو در پیش خواهد گرفت؟ کارشناسان در این ارتباط نظرات مختلفی دارند. برخی از آنها معتقدند که رویه شورای رقابت و سازمان حمایت در محاسیه قیمت یک خودرو، میزان هزینه تولید آن خودرو است که این روش نمی‌تواند منجر به واقعی شدن قیمت خودرو شود. با این تفاوت که شورای رقابت دو آیتم کیفیت و بهره‌وری را هم مورد توجه قرار داده؛ درحالی‌که تا پیش از این سازمان حمایت به این دو آیتم توجه نمی‌کرد. البته این کارشناسان حضور ستاد تنظیم بازار به‌عنوان ستاد بالادستی سازمان حمایت را مورد توجه قرار می‌دهند و می‌گویند که حضور این ستاد باعث می‌شود تا تاثیرگذاری سازمان حمایت کاهش یابد. برخی دیگر از کارشناسان نیز تاکید دارند که تغییر مرجع قیمت‌گذاری خودرو از شورای رقابت به سازمان حمایت، چندان تفاوتی نمی‌کند. دلیلی که از سوی آنها در این ارتباط ذکر می‌شود این است که باز هم شاهد قیمت‌گذاری دستوری در ارتباط با صنعت خودرو خواهیم بود و این نوع قیمت‌گذاری باری از دوش این صنعت برنخواهد داشت.
 
 
&  افزایش قیمت خودروهای داخلی چند ماه است که به موضوعی جدی در بخش صنعت خودرو تبدیل شده است و تلاش خودروسازان برای واقعی کردن قیمت محصولات شان با توجه به افزایش نرخ دلار و قیمت مواد اولیه بی نتیجه مانده است. قیمت گذاری خودرو از آنجا به یک چالش تبدیل شده است که هنوز مشخص نیست تغییر متولی قیمت گذاری خودرو از شورای رقابت به سازمان حمایت و بازار خودرو چقدر جدی است و این جابه جایی متولی چه نتیجه ای در بر خواهد داشت. بار ها و بارها از زبان مسئولین دولتی و غیر دولتی از ساماندهی وضعیت بازار خودرو سخن گفته شده اما هرچه پیش تر می رویم کمتر عملی را از آن ها شاهد هستیم که به وضعیت بازار کمک کند. در جدید ترین اظهار نظر ها در مورد بازار خودرو نیز می توان به صحبت های رئیس سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران اشاره کرد. او با تاکید بر موافقت شورای هماهنگی اقتصادی سران قوا با افزایش قیمت خودرو تصریح کرده است اجازه داده شده تا  قیمت بر اساس آنچه سازمان حمایت تعیین و ستاد تنظیم بازار آن را تصویب می‌کند، اجرایی شود. این موضوع در حالی مطرح شده است که هنوز شورای رقابت بر سر قیمت گذاری خودرو اصرار می ورزد و حتی اعلام کرده است بر سر این موضوع به دیوان عدالت اداری شکایت می کند. این بلاتکلیفی در حوزه قیمت گذاری به گفته کارشناسان ضرر زیادی به وضعیت خودروسازان زده و آن ها معتقدند تا زمانی که قیمت خودرو های واقعی نشود مشکلات تولید کماکان پا برجا خواهد بود و آن ها اگر این موضوع تداوم یابد برای حفظ کیفیت با کاهش تولید بیشتری مواجه خواهند شد.
 
امیرحسن کاکایی کارشناس صنعت خودرو  بر این موضوع که دولت مردان در ابتدا موضوع افزایش قیمت را انکار می کردند تاکید می کند و می گوید:« پس از مدتی همه متوجه شدند که موضوع افزایش قیمت ها امری اجتناب ناپذیر است و باید قیمت ها افزایش پیدا کند. اما در این مدت دلالان از این موضوع سو استفاده کردند و قیمت ها در کف بازار افزایش یافت و باعث حاشیه بازار وحشتناک شد. اما اکنون که دولتمردان متوجه این موضوع شده اند دو سه ماه است که در تعیین قیمت ها تعلل می کنند. در حالی که این موضوع کاملا روشن است.» او با اشاره به این موضوع که در شرایط فعلی حذف شواری رقابت اشتباه است عنوان می کند:« شورای رقابت یک ساختار فرا وزارت خانه ای است که قوانین خاص خود را دارد. اما خود جابه جایی قیمت گذاری از شورای رقابت به ستاد بازار اگر همه چیز آن مورد تایید همه افراد هم باشد پروسه ای زمان گیر است. به نظر بنده دیوان عدالت اداری به موضوع شکایت  و تقاضای شورای  رقابت جواب مثبت خواهد داد. به هرحال برای عوض کردن متولی قیمت گذاری خودرو نیز باید از مسیر های قانونی پیش رفت. اما آنچه به نظر می رسد این است که به جای راضی کردن شورای رقابت دولتمردان در حال پاک کردن صورت مسئله اند. همانطور هم که می بینید همچنان مسئولان با یکدیگر در حال درگیری هستند.» این کارشناس صنعت خودرو ادامه می دهد:« اما این موضوع مشخص نیست که چرا شورای رقابت هم با صنعت خودرو دشمنی می کند. در زمینه ارزی که قرار است به خودروسازان و قطعه سازان اختصاص یابد، ماجرا شفاف نیست در حالیکه روند فعلی قیمت ارز مشخص است و بهتر است آن را بپذیریم که این عدد امروز آن عدد ابتدایی سال که فکر می کردیم نیست.  حتی باید به این نکته توجه کردکه بخشی از تورم قیمت مربوط به بخش ارزی نیست و مواد اولیه تولید داخل هم با قیمت بالا در حال فروخته شدن هستند. این بخش را دولت می تواند بر آن نظارت کند و دارای ابهام نیست. در نتیجه با این شرایط که همه چیز مشخص است شورای رقابت به راحتی می تواند این قیمت ها را استخراج کند اما این امر صورت نمی گیرد و علت آن هم مشخص نیست. نبود هماهنگی در دولت و ارکان آن یکی از مسائلی است که در صنعت خودرو مشکل ایجاد می کند.»
 
 
 
 
& عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس با انتقاد از ضعف ارتباط بین صنعت و دانشگاه، یکی از شرح وظایف اصلی وزارت علوم را ارتباط بین صنعت و دانشگاه دانست.داود محمدی با اشاره به تأکید مقام معظم رهبری بر حمایت بخش خصوصی یا دولتی از پایان نامه‌‎های علمی و دانشگاهی و حضور صاحبان صنایع در دانشگاه‌ها، اظهار کرد: معضلات بسیاری در کشور وجود دارد که راه حل تمام این معضلات به در حوزه اقتصادی و اجتماعی از دانشگاه می‌گذرد.نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس در مجلس شورای اسلامی با یادآوری اینکه مجلس در قانون، الزامی متقن برای ارتباط بیشتر وزارت علوم با صنایع را قید کرده است، افزود: یکی از بندهای مهم در شرح وظایف وزارت علوم توسعه ارتباط صنعت و دانشگاه بوده که متأسفانه به هیچ عنوان به آن توجه نشده است. محمدی افزود: اما متأسفانه به دلیل نبود نظارت این الزام قانونی سبک شمارده شده و ارتباط جدی بین دانشگاه و صنعت شکل نگرفته است.وی با اشاره به وضعیت پایان نامه‌های دانشگاهی و عدم ارتباط آن‌ با دانشگاه‌ها، تصریح کرد: بیگانگی صنعت و دانشگاه در ایران در حالی است که مراکز پژوهشی در بسیاری از کشورها در کنار صنایع قرار دارد و فقط برای رفع نیازهای صنعت و تولید مؤسسات پژوهشی تکثیر شده‌‎اند.

محمدی با انتقاد از پیدا نشدن حلقه مفقوده بین صنعت و دانشگاه با وجود الزامات قانونی و تأکیدات بزرگان کشور بر این مسئله پس از گذشت این همه سال، افزود: حضور دانشجویان در مراکز تحقیقاتی در حین تحصیل یکی از الزاماتی است که در بسیاری از دانشگاه‌ها به آن عمل نمی‎شود و در این زمینه سیستم آموزش عالی ما ضعف جدی دارد.عضو فراکسیون امید مجلس یادآور شد: از سوی دیگر فرهنگ ارتباط صنعت و دانشگاه نیز در دانشگاه‌‎های ما وجود ندارد و همین نبود ارتباط صنعت و دانشگاه موجب فاصله گرفتن دانشگاه از نیازهای روز کشور می‌‎شود.وی تأکید کرد: البته همه الزامات قانونی برای رفتن دانشگاه و وزارت علوم به سمت صنعت و تولید است اما الزامی برای حرکت صنایع کشور به سمت دانشگاه در نظر گرفته نشده و این یک ایراد جدی به حوزه صنعت کشور است.عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس افزود: علت عدم پیشرفت صنایع کشور و در جا زدن در بسیار از صنایع از جمله صنعت خودروسازی  همین بیگانگی با حوزه پژوهش و صنعت است که ضرورت آسیب شناسی در این حوزه و بازتعریف صنعت و دانشگاه احساس می‎شود.

 

& رئیس انجمن صنایع همگن قطعه‌سازی می‌گوید که مهمترین مشکل صنایع خودرو و قطعه‌سازی، تحریم‌های داخلی به‌ویژه قیمت‌گذاری دستوری و غیرواقعی خودرو با وجود رشد چند برابری نرخ ارز و مواد اولیه داخلی است.محمدرضا نجفی‌منش در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: تحریم‌های داخلی بسیار موثرتر و کشنده‌تر از تحریم‌های خارجی، اثرگذار بوده و عمل می‌کند. اگر می‌خواهیم مشکلات صنعت خودروسازی و قطعه‌سازی رفع شوند در وهله اول باید تحریم‌های داخلی را برطرف کنیم.وی ادامه داد: تحریم‌های خارجی مهم هستند، اما همیشه برای آن راهکاری می‌توان پیدا کرد. مهمترین بخشی که در تحریم‌های داخلی وجود دارد این است که برای قطعه‌سازی با وجود آن که قیمت مواد اولیه، هزینه دستمزد و نرخ ارز همگی بالا رفته اما قیمت‌ قطعات تغییری نداشته که علت آن نیز قیمت‌گذاری دستوری و ثابت نگاه داشتن قیمت خودرو است که موجب شده خودروسازان نتوانند متناسب با رشد هزینه‌های تولید، قیمت قطعات دریافتی از قطعه‌سازان را افزایش دهند.

او افزود: بنابراین بیشتر این صنایع در حال تحلیل رفتن هستند. در نتیجه عمدتاً به سمت تعدیل نیروهای خود می‌روند؛ لذا از واجب‌ترین کارها این است که قیمت قطعات و خودرو به‌روزرسانی شود و تمامی اثراتی که روی مواد اولیه گذاشته شده تعدیل شود چرا که برخی مواد اولیه که بعضا تولید داخل هستند، پنج تا شش برابر افزایش قیمت داشته‌اند.رئیس انجمن صنایع همگن قطعه‌سازی با تاکید بر این که علاوه بر مشکل در قیمت مواد اولیه مورد مهم این است که این مواد در دسترس نیز نیستند، تصریح کرد: به عنوان مثال آلومینیوم چهار پنج برابر افزایش قیمت داشته است. به همین ترتیب فولاد، مواد پتروشیمی و غیره هم  گران شده است ضمن این که در دسترس نیز نیستند. فعالیت واحد تولیدی ما در ماه گذشته چند روز فقط به خاطر نداشتن ورقی که در داخل کشور تولید و صادر می‌شود، متوقف شد. این معضلات نشان می‌دهد که اثرات تحریم‌های داخلی مخرب‌تر از مشکلات خارجی است.وی اظهار کرد: مشکل دیگری که باز هم داخلی است، این است که واردات مواد اولیه و قطعات از خارج سخت و پیچیده شده است و عمدتاً ماه‌ها طول می‌کشد و بعضاً هم قطعه‌ساز موفق نمی‌شود که به نتیجه مورد نظر برسد. در این زمینه قطعه‌ساز ابتدا باید ثبت سفارش کرده، از گروه‌های هفت‌گانه وزارتخانه تاییدیه بگیرد، به بانک مرکزی حواله ارز نیما ارائه کند و به سامانه نیما رجوع داده شود. در سامانه نیما هم که ارزی وجود ندارد؛ لذا باید معطل بماند تا ارز تامین شود. بدین ترتیب هر چقدر مواد اولیه در انبارها و غیره موجود بود مصرف شده و برای کالاهای جدید هم نتوانسته‌اند مواد اولیه تهیه کنند.

نجفی‌منش گفت: علت‌العلل تمام فشارهای وارد شده به صنایع خودرو و قطعه‌سازی، قیمت‌گذاری دستوری و غیرواقعی خودرو و سپردن آن به شورای رقابت است که همیشه هم قیمت‌ها را پایین‌تر از نرخ واقعی تعیین و اعلام کرده است. از زمانی که این مسولیت به شورای رقابت سپرده شد، حدود ۲۰ هزار میلیارد تومان به صنعت خودرو ضرر وارد شده است.وی ادامه داد: در این شرایط تا می‌توانیم باید داخلی‌سازی قطعات خودرو را بیشتر کنیم. یعنی حجم قطعاتی که می‌توان در داخل تهیه کرد بیشتر شود. در این زمینه پیشنهاد ما این بوده است که نمایشگاهی بگذاریم نداشته‌ها و نیازهای خود را اعلام کنیم. همیشه در نمایشگاه داشته‌ها ارائه شده، حال بهتر است نمایشگاهی از نداشته‌ها برگزار شود. در حال حاضر ۱۵۰۰ واحد قطعه‌سازی وجود دارد و واحدهای جدید و دانش‌بنیان دیگری نیز هستند که با همکاری هم می‌توانند حداقل ۳۰ تا ۴۰ درصد مواد اولیه مورد نیاز را در داخل تولید کنند. بنابراین این موضوع هم ایجاد کار و کارآفرینی می‌کند و هم نیاز ارزی کشور را تامین می‌کند.رئیس انجمن صنایع همگن قطعه‌سازی تصریح کرد: از دیگر معضلات، بدهی‌های گذشته واردکنندگان قطعات است چرا که قبل از این بسیاری از واحدهای قطعه‌سازی و خودروسازها به واسطه اعتباری که با شرکت‌های خارجی داشتند، به صورت نسیه‌ای کالا وارد می‌کردند و بعدا پول آن را پرداخت می‌کردند. بنابراین کالا وارد و در تولید خودرو مصرف شده و به دست مصرف‌کننده رسیده است. حال با قیمت‌های قبلی قرار است تسویه حساب با نرخ ارز نیمایی صورت بگیرد. این یعنی عملاً ورشکستگی برای تمام واحدهای قطعه‌سازی؛ لذا تمام مبالغی که قبلا صرف واردات کالا و مصرف شده است، باید با نرخ زمان خود یا حداکثر نرخ ۴۲۰۰ تومانی تسویه شود تا هم به واحدها فشار وارد نشود و هم اعتبار ما در کشورهای خارجی از بین نرود.

 

& به دنبال اعلام مسئولان در مورد تخلف شرکت‌های لیزینگ و تعقیب آنها، دبیر انجمن ملی لیزینگ با تاکید بر اینکه این شرکت‌ها هیچ‌کدام لیزینگ نبوده‌ و شرکت‌های پیش‌فروش خودرو هستند، گفت: این‌ها در حوزه نظارت و مسئولیت سازمان حمایت و وزارت صمت قرار دارند؛ بنابراین این دستگاه‌ها باید در رابطه با شرکت‌های پیش‌فروش خودرو اطلاع‌رسانی کنند.به دفعات پیش آمده که مسئولان نظارتی و امنیتی خبرهایی را در مورد کلاهبرداری شرکت‌هایی تحت عنوان لیزینگ خوردو اعلام کرده‌اند و افرادی با اعتماد به چنین شرکت‌هایی برای ثبت‌نام در دریافت خودرو به آنها مراجعه کرده و در نهایت سرمایه‌های خود را از دست داده‌اند.

اخیرا نیز رحیمی - رئیس پلیس پایتخت - نسبت به فعالیت شرکت‌های غیر مجاز لیزینگ خودرویی هشدار داد و اعلام کرد که "تاکنون ۱۲ شرکت لیزینگی خودرو تحت تعقیب قرار گرفته‌اند و مدیران دو شرکت نیز از کشور خارج شده‌اند، از این‌رو لازم است که شهروندان حتما هنگام خرید و فروش لیزینگی خودرو با دقت کامل و اطمینان اقدام به خرید کنند".بررسی جریان فعالیت شرکت‌هایی که تحت عنوان لیزینگ فعالیت کرده و از تخلفات و کلاهبرداری آنها سخن گفته شده است، موضوعی بود که در گفت‌وگو ایسنا با دبیر کل انجمن ملی لیزینگ مورد سوال قرار گرفت و وی در این باره توضیحاتی ارائه کرد.محمد هادی موقعی با اشاره به اینکه شرکت‌هایی که تحت عنوان لیزینگ از آنها به عنوان کلاهبردار نام برده شده ‌و گفته می‌شود که تحت تعقیب قرار دارند در واقعیت لیزینگ نبوده و شرکت‌های پیش‌فروش خودرو هستند، گفت: در مجموع فعالیت‌های تجاری و معاملاتی که مربوط به خودرو، ثبت‌نام یا پیش فروش آن است، در حوزه نظارتی وزارت صنعت، معدن و تجارت(صمت) و قانون حمایت از مصرف کنندگان خودرو و همچنین دستورالعمل پیش‌فروش خودرو قرار می‌گیرد که مسئولیت نظارت با وزارت صمت و سازمان حمایت از مصرف کنندگان است؛

 

& نایب رئیس کمیسیون صنایع و معادن مجلس، با بیان اینکه وابستگی به واردات لاستیک قابل قبول نیست گفت: در مقطع کنونی دولت باید کسری لاستیک کامیون‌های باری را در بازار جبران کند اما در طولانی مدت باید به دنبال تقویت تولید کشور باشیم.فریدون احمدی در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری خانه ملت، در خصوص کاهش تعرفه واردات و تخصیص ارز 4 هزار و 200تومانی به واردات لاستیک باری، اظهار داشت: اینکه مسئولان دستگاه‌های اجرایی تصمیم به برطرف کردن مشکل کامیون داران گرفته جای تشکر دارد اما باید زودتر در این راستا اقداماتی را انجام می‌دادند.ین نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی با تاکید بر اینکه تولیدکنندگان لاستیک باید توان صادرات بخشی از تولید خود را داشته باشند، عنوان کرد: در مقطع کنونی دولت باید کسری لاستیک کامیون‌های باری را در بازار جبران کند اما در طولانی مدت باید به دنبال تقویت تولید کشور باشیم.نایب رئیس کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی در پایان با تاکید بر اینکه اگر توان تولید و تامین نیاز بازار لاستیک کشور وجود ندارد باید این صنعت را توسعه دهیم زیرا لاستیک محصولی نیست که در آن نیازمند واردات باشیم، خاطرنشان کرد: زمانیکه در داخل کشور مصرف و توان تولید لاستیک وجود دارد باید زیرساخت‌ها و سرمایه‌گذاری‌های آن تقویت شود.

 

 

& گمرک ایران تسهیلات جدید واردات لاستیک را به گمرک های سراسر کشور ابلاغ کرد که بر اساس آن این کالا از انجام فرآیندهای سامانه کدشناسه و پیگیری کالا مستثنی شد و ترخیص انواع تایر با سهولت بیشتر و تعرفه 5 درصد انجام می شود.تامین لاستیک یکی از خواسته های رانندگان خودروهای سنگین در ماه های اخیر بوده است؛ از این رو دولت تصمیم گرفت با هدف حمایت از این قشر تعرفه واردات این نوع لاستیک را از 26 درصد به پنج درصد کاهش دهد. بر این اساس دوم مهرماه «علی معقولی» مدیرکل مرکز واردات و امور مناطق آزاد و ویژه گمرک در بخشنامه ای به گمرکات اجرایی «کاهش تعرفه واردات لاستیک به پنج درصد» را ابلاغ کرد.گمرک جمهوری اسلامی ایران امروز (یکشنبه) نیز تصویر نامه ای با موضوع رفع مشکلات اجرایی تامین و ترخیص لاستیک را منتشر کرد که نوزدهم مهرماه «محمد شریعتمداری» وزیر سابق صنعت، معدن و تجارت به «عبدالناصر همتی» رئیس کل بانک مرکزی، «فرود عسگری» رئیس کل گمرک و «حسن یونس سینکی» معاون امور اقتصادی و بازرگانی نوشته بود.

وزیر سابق صنعت در این نامه به درخواست های مکرر مراجع امنیتی و شورای امنیت ملی درخصوص ضرورت تامین حداکثری نیاز ناوگان حمل و نقل بار و مسافر درون و برون شهری به انواع لاستیک سنگین و نیمه سنگین در شبکه توزیع تحت نظارت و با صدور حواله که موجب تاخیر و عرضه در بازار می شود، اشاره کرده و خواستار مستثنی شدن ترخیص این کالا از فرآیند سامانه کد شناسه و پیگیری کالا شده بود زیرا از نگاه شریعتمداری این رویه سبب تاخیر در فرآیند ترخیص و تامین بازار شده است.سامانه کد شناسه و پیگیری کالا از سال 96 با هدف جلوگیری از واردات و توزیع کالای قاچاق در کشور راه اندازی شده است.شریعتمداری همچنین در این نامه خواهان لغو الزام ثبت سفارش، تامین ارز و ترخیص این کالا و درج کد شناسه در سامانه های مربوطه برای لاستیک های مختلف شده است. همچنین بنا به درخواست شریعتمداری تمام ثبت سفارش های لاستیک تامین ارز شده قبل از این تاریخ که به دلیل مشکلات فنی امکان ویرایش آن در سامانه ثبتارش و سامانه جامع تجارت به صورت سیستمی مهیا نمی باشد، از قاعده اصلاح سیستمی ثبت سفارش مستثنی شده است و دفتر مقررات صادرات و واردات، بانک مرکزی، گمرک مکلف به اجرا و رفع مشکل در اسرع وقت هستند.وزیر سابق صنعت در نامه خود آورده است: با توجه به تاثیر انتشار خبر تعدیل تعرفه ها بر روند ترخیص لاستیک، گمرک باید نسبت به ترخیص کالا با تعرفه پنج درصد و اخذ تعهد تسویه حساب طبق مصوبه اقدام کند26 مهرماه این بخشنامه توسط «علی معقولی» مدیر کل واردات و امور مناطق آزاد ویژه گمرک به گمرکات اجرایی کشور ابلاغ شده است تا در مدار اجرا قرار گیرد.