& در شرایطی که هنوز تکلیف محمد شریعتمداری برای ماندن یا رفتن از وزارت صنعت، معدن و تجارت مشخص نیست، عصر روز گذشته مدیرعامل سایپا تغییر کرد. اوایل هفته بود که اخباری مبنیبر تغییر مدیرعامل سایپا منتشر شد، اما رسما مورد تایید قرار نگرفت. در نهایت اما عصر دیروز خبر رسید که با حکم هیاتمدیره گروه خودروسازی سایپا، محسن قاسم جهرودی از سمت مدیرعاملی سایپا برکنار و محمدرضا سروش جایگزین وی شد.سروش سابقهای ۱۲ ساله را در «گروه بهمن» بهعنوان یکی از خودروسازان بزرگ بخش خصوصی، در کارنامه خود دارد که ۱۰ سال آن به مدیرعاملی در این شرکت گذشته است. مدیرعاملی ۱۰ ساله وی در گروه بهمن یک رکورد مدیریتی در خودروسازی کشور بهشمار میرود، چه آنکه عمر مدیریت در راس شرکتهای خودروساز داخلی معمولا بیش از هفت سال نیست. این در حالی است که جهرودی نیز رکورد کمترین عمر مدیریتی را در خودروسازی ایران به نام خود کرد؛ اتفاقی که کمتر کسی گمان به رخ دادنش داشت. وی اواخر آبان سال گذشته و پس از کلی حاشیه، جایگزین مهدی جمالی در سایپا شد تا سکان هدایت دومین خودروساز بزرگ کشور را به دست گیرد. جهرودی در نهایت اما درحالیکه هنوز شمع یک سالگی مدیرعاملی اش را در سایپا فوت نکرده بود، با کیلومتر ۱۶ جاده مخصوص وداع و جای خود را به سروش داد.دوران مدیریت جهرودی در سایپا بدون حواشی نبود و از جمله حاشیهها میتوان به انتشار دو نامه منتسب به کارکنان این شرکت علیه اقدامات وی و دستور مقامات دولتی برای پیگیری این نامهها اشاره کرد.با احتساب جابهجایی دیروز در سایپا، این گروه خودروسازی ششمین تغییر مدیرعامل را در یک دهه اخیر تجربه کرد تا میانگین عمر مدیریتی در راس دومین خودروساز بزرگ ایران تنها حدود دو سال باشد.
& بحث مرجع قیمتگذاری خودروهای پرتیراژ یا به اصطلاح در بازه قیمتی زیر ۴۵ میلیون تومانی همزمان با افزایش نرخ ارز تبدیل به چالشی برای بازار خودرو شده است؛ بهطوریکه این روزها زمزمه تغییر مرجع قیمتگذاری بیش از پیش قوت گرفته است. در این زمینه روز گذشته یک منبع آگاه به «دنیایاقتصاد» گفت که حدود دوهفته پیش محمد شریعتمداری، وزیر صمت طی نامهای به شورای رقابت، به نوعی از این شورا خواسته تا موضوع قیمتگذاری خودروهای پرتیراژ را فراموش کند؛ چراکه از این پس سازمان حمایت از حقوق مصرفکنندگان و تولیدکنندگان به تعین قیمت خودرو خواهد پرداخت و این شورا باید کلیه فعالیتهای خود را در این زمینه معلق کند. استدلالی که وزیر صنعت در این نامه به آن پرداخته، مربوط به مصوبه نشست سران سه قوه در شورای عالی هماهنگی اقتصادی در اوایل شهریورماه است.
اولین موضوع این است که براساس اعلام، سازمان حمایت از مصرفکنندگان و تولیدکنندگان بهعنوان تنها مرجع کارشناسی قیمت در کشور تعیین شده و برهمین اساس تمامی مراجع قانونگذاری و تعیین قیمت، مکلف هستند نظرات کارشناسی این هیات را مدنظر قرار دهند.موضوع دوم نیز به بند دیگری از این مصوبه مربوط میشود و در آن تاکید شده که تمامی مراجع قانونی تعیین قیمت مکلف هستند پس از تایید ستاد تنظیم بازار، مصوبات خود را اجرایی کنند و هیچ مرجع قانونی مستقیما نباید آنچه که به نتیجه میرسد، ابلاغ کند. براساس این مصوبه ستاد تنظیم بازار اعلام کلیه قیمتها از جمله خودرورا با توجه به نظرات کارشناسان سازمان حمایت از حقوق مصرفکنندگان و تولیدکنندگان، بر عهده خواهد داشت. پس از این ابلاغیه شریعتمداری به وضوح خودرو را نیز در لیست کالاهایی قرار داد که سازمان حمایت تصمیمگیر قیمتی آن خواهد بود.این در شرایطی است که براساس قانون کالاهایی که از بازار رقابتی برخوردار نیستند، باید قیمتهایشان توسط شورای رقابت پایش شود تا از هر گونه ایجاد انحصار در این بازارها جلوگیری شود. حال که وزیر صنعت به شورا نامه نوشته، اعضای شورای رقابت هم به اتفاق آرا تصمیم گرفتهاند با استناد به این نامه، بهدلیل دخالت این وزارتخانه در روندهای کاری این شورا، از وزارت صنعت به دیوان عدالت اداری شکایت کنند.
البته پیشتر در نشستی که به میزبانی وزارت کشور در ارتباط با روندهای تولید و بازار خودرو برگزار شده بود، رضا شیوا رئیس شورای رقابت تهدید کرده بود که چنانچه وزارت صنعت بخواهد در کار این شورا دخالت کند، از این وزارتخانه به دیوان عدالت اداری شکایت خواهد کرد؛ تهدیدی که بهنظر میرسد عملی شده است. حال با ورود سازمان حمایت از مصرفکنندگان و تولیدکنندگان، اتفاقی که رخ میدهد، تنها تغییر مرجع قیمتگذاری است حال آنکه قیمتگذاری دستوری همچنان پابرجاست. به تعبیری با توجه به اینکه وزارت صنعت تلاش میکند تا مرجع قیمتگذاری را تغییر دهد و شورای رقابت را از این فرآیند حذف کند، باز شاهد خواهیم بود که قیمتگذاری بهصورت دستوری انجام خواهد گرفت و تنها اختیار قیمتگذاری از شورای رقابت به سازمان حمایت منتقل میشود. درحالیکه نسخهای که برای صنعت خودرو این روزها از سوی مراجع مستقل تجویز میشود، قیمتگذاری در حاشیه بازار و استفاده از ظرفیتهای مکانیزم عرضه و تقاضا در این بازار است. سوالی که مطرح میشود این است که در این شرایط این اقدام چه میزان به نفع طرف عرضه خواهد بود؟ از طرف دیگر وزارت صنعت چه نفعی از حذف شورای رقابت میبرد؟
کارشناسان تلاش وزارت صنعت بهعنوان سیاستگذار اصلی زنجیره خودروسازی کشور برای حذف شورای رقابت از گردونه قیمتگذاری خودرو را به این دلیل میدانند که این وزارتخانه بتواند حمایت حداکثری از شرکتهای تولیدکننده و طرف عرضه انجام دهد. این در حالی است که زنجیره خودروسازی کشور از یک بازار انحصاری برخوردار است و اگر سازمان حمایت بهعنوان مرجع قیمتگذاری خودرو تعیین شود، حلقه انحصار را در بازار به نفع تولیدکنندگان تکمیل میکند. این اقدام بیشک اجحاف در حق مصرفکنندگان است.اما موافقان حضور شورای رقابت تاکید میکنند با توجه به اینکه شورای رقابت پارامترهایی از جمله میزان کیفیت محصولات و همچنین بهرهوری را در تعیین قیمتها دخیل میکند، در صورت حذف این شورا این نگرانی وجود دارد که تعیین قیمت از سوی سازمان حمایت، بدون در نظر گرفتن پارامترهای مذکور انجام گیرد. در این زمینه شائبه مهندسی بازار هم از سوی خودروسازان با حذف شورای رقابت وجود دارد.در نقطه مقابل این تفکر، کارشناسانی قرار دارند که به نوعی موافق خروج شورای رقابت از چرخه قیمتگذاری خودرو هستند.
این بخش از کارشناسان تاکید میکنند چنانچه بخواهیم بازار خودرو را از این وضعیت نجات دهیم، مهمترین کار حذف قیمتگذاری دستوری از این بازار و جایگزین کردن آن با مکانیزم عرضه و تقاضا است. بنابراین آنها با حذف شورای رقابت موافق هستند؛ به شرطی که سازمان حمایت همان راهی را نرود که شورای رقابت رفت. موافقان حذف شورای رقابت، بر این نکته تاکید میکنند که سازمان حمایت باید راه را برای تعیین قیمت در حاشیه بازار هموار کند.این کارشناسان موافق نظریه مهندسی بازار از سوی خودروسازان در صورت آزادسازی قیمت نیستند. آنها راهکار مقابله با این مساله را نظارت وزارت صنعت بهعنوان سیاست گذار اصلی بخش خودرو روی نحوه عرضه این شرکتها میدانند.کارشناسان معتقدند چنانچه قیمتگذاری از دست شورای رقابت خارج شود این امکان برای شرکتهای خودروساز فراهم میشود تا با توجه به قیمت تمام شده محصول و سود مصوب این امکان را بیابند تا علاوه بر جلوگیری از تولید خودرو با ضرر، به سمت درآمدزایی و تولید کیفی محصولات حرکت کنند.
شورای رقابت بهعنوان یک نهاد فرا قوه ای، مسوول جلوگیری از انحصار در بازار کالایی است که ۸۰ درصد سهم آن در اختیار دو شرکت بزرگ خودروساز است.آلبرت بغزیان، کارشناس اقتصادی، با توجه به نقش شورای رقابت در جلوگیری از انحصار در بازار به «دنیای اقتصاد» میگوید: چنانچه شورای رقابت از بازار خودرو حذف شود، این شائبه به واقعیت نزدیک میشود که شرکتهای خودروساز بتوانند از انحصار ایجاد شده به نفع خود استفاده کنند و محصولات تولیدی را با هر قیمتی به بازار ارائه دهند. بغزیان با اشاره به اینکه فرمولی که شورای رقابت در ارتباط با قیمت خودرو به آن استناد میکند، دارای پارامترهایی مانند بهره وری و کیفیت است، میگوید: چنانچه شورای رقابت جای خود را به سازمان حمایت دهد، این سازمان در قیمتگذاری خودرو به مولفههایی مانند نرخ بهره وری شرکتهای خودروساز و همچنین مباحث مرتبط با کیفیت محصولات تولید شده، بی توجه خواهد بود.این اقتصاددان تاکید میکند: سازمان حمایت با توجه به اینکه از زیر مجموعههای وزارت صنعت است، قطعا تلاش خواهد کرد تا منافع شرکتهای خودروساز را بیش از پیش مد نظر قرار دهد. اشاره این کارشناس گویای این مساله است که وزارت صنعت با حذف شورای رقابت بهدنبال حمایت حداکثری از خودروسازان است.مهندسی بازار نکته دیگری است که بغزیان به آن میپردازد. این کارشناس میگوید: با تغییر مرجع قیمتگذاری از شورای رقابت به سازمان حمایت، تمام بخشهای مرتبط با خودرو، از بازار انحصاری تا تعیین قیمت در اختیار طرف عرضه و شرکتهای خودروساز قرار خواهد گرفت. این اتفاق منجر به اجحاف در حق مصرفکنندگان میشود.
در حالی که بغزیان معتقد است حذف شورای رقابت از گردونه قیمتگذاری و جایگزینی آن با سازمان حمایت این امکان را در اختیار خودروسازان قرار میدهد تا به مهندسی بازار بپردازند، حسن کریمیسنجری، کارشناس خودرو، این موضوع را رد میکند. کریمیسنجری به «دنیای اقتصاد» میگوید: آزادسازی قیمت به معنی این نیست که تمام مسائل بازار را تماما در اختیار شرکتهای خودروساز قرار دهیم. بلکه دولت باید جایگاه نظارتی خود را تغییر دهد. این کارشناس پیشنهاد میدهد به جای اینکه سیاستگذاران بخش خودرو روی قیمت محصولات در بازار متمرکز شوند، جایگاه نظارتی خود را تغییر داده و تمرکز خود را روی مباحثی مانند وضعیت عرضه قرار دهند. اشاره کریمیسنجری به تغییر جایگاه نظارتی سیاستگذاران در شرایطی است که همواره در دولتهای گذشته تلاش بر این بوده تا به کمک نظارت روی قیمت محصولات عرضه شده، بازار را کنترل کنند، سیاستی که تا امروز نتوانسته التهابات را کنترل کند و در مقاطع گوناگون شاهد بودهایم که نوسانات قیمتی ناشی از کاهش عرضه یا افزایش حباب گونه تقاضا بازار خودرو را بهم ریخته است.کریمیسنجری معتقد است: فشار روی قیمت و جلوگیری از افزایش آن براساس مولفههای اقتصادی کشور مانند نرخ تورم سبب میشود که شرکتهای خودروساز بیش از پیش در بحران فرو روند و اشتغال ایجاد شده در این بخش به مخاطره بیفتد. این کارشناس ادامه میدهد در این شرایط حذف شورای رقابت و جایگزینی آن با سازمان حمایت از گردونه قیمتگذاری این امکان را در اختیار بازار قرار میدهد تا به سمت مکانیزم عرضه و تقاضا حرکت کند، البته به شرط اینکه سازمان حمایت راه شورای رقابت را نرود و شرایطی را برای بازار خودرو فراهم کند تا مسیر قیمتگذاری براساس حاشیه بازار هموار شود.
کریمی تغییر دیدگاه سازمان حمایت در ارتباط با تعیین قیمت را حذف واسطهها از بازار، جلوگیری از تولید همراه با ضرر خودروسازان و جایگزینی آن با تولید براساس قیمت تمام شده بهعلاوه سود مصوب و همچنین افزایش تمرکز سیاستگذاران روی بخشهای دیگر از جمله نحوه عرضه خودرو و کیفیت محصولات تولید شده، میداند. فربد زاوه، کارشناس خودرو، هم با کریمیسنجری درباره منافع تغییر مرجع قیمتگذاری خودرو از شورای رقابت به سازمان حمایت موافق است. فربد زاوه در گفتوگو با «دنیای اقتصاد» میگوید: شرایط فعلی حاکم بر بازار خودرو و نحوه قیمتگذاری خودروهای پرتیراژ با وضعیت اقتصاد کلان همخوانی ندارد.اشاره این کارشناس به نوسانات نرخ ارز، افزایش تورم عمومی و سخت شدن فرآیندهای تولید به سبب بازگشت تحریمها است.زاوه میگوید: شورای رقابت از بدو تاسیس تاکنون قیمتگذاری را بهصورت سالانه انجام داده است در حالی که در شرایط فعلی شاهد هستیم که نرخ تورم براساس آمارهای بانک مرکزی ماهانه تغییر میکند و قطعا این افزایش نرخ تورم روی تورم تولیدکننده و تورم بخش خودرو تاثیرگذار است.این کارشناس خودرو ادامه میدهد: در شرایطی که مخالفان حذف شورای رقابت ادعا میکنند که حضور این شورا سبب جلوگیری از اجحاف در حق مصرفکنندگان میشود، شاهد هستیم که در بازار خودرو، قیمت محصولات به نسبت قیمت اعلامی برای فروش خودروسازان، فاصلهای دو برابری پیدا کرده است؛ بنابراین حضور شورای رقابت نتوانسته جلوی افزایش لجام گسیخته قیمتها را در بازار بگیرد.زاوه تاکید میکند چنانچه بحث تغییر مرجع قیمتگذاری از شورای رقابت به سازمان حمایت رنگ واقعیت به خود بگیرد، این سازمان باید در شرایط فعلی با چالاکی بیشتری عمل کند و تغییرات در مولفههای کلان اقتصاد را که روی تولید خودرو اثر گذار است را سریع تر در قیمت محصولات اعمال کند. در گام بعدی این سازمان باید مسیر متفاوتی را به نسبت شورای رقابت در پیش بگیرد و راه را برای تعیین قیمت در حاشیه بازار هموار کند.
& با وجود ممنوعیت واردات خودرو براساس مصوبه هیات دولت، همچنان در آمارهای گمرک، تداوم ترخیص خودروها دیده میشود. طبق مصوبه ۲۸ اسفندماه ۱۳۹۶ هیات وزیران، خودروهایی که به گمرک، مناطق آزاد یا ویژه اقتصادی وارد شده و مجوزهای واردات همچون ثبتسفارش معتبر دارند و قبض انبار آنها تا نهم دیماه ۱۳۹۶ و ارزش هر دستگاه کمتر از ۴۰ هزار دلار بوده، میتوانستند با محاسبه پرداخت ۴۰ درصد سود بازرگانی و مازاد بر حقوق ورودی، در مدت سه ماه خودروها را ترخیص کنند. این فرصت سه ماهه تا تاریخ ۳۱ تیرماه ۱۳۹۷ اعتبار داشت؛ اما ازآنجاکه برخی نتوانستند در زمان تعیین شده، خودروها را ترخیص کنند، ۳۱ تیرماه امسال هیات وزیران در مصوبهای، این مهلت را سه ماه دیگر تمدید کرد که زمان آن تا ۲۴شهریورماه امسال بود. پس از توقف ثبتسفارش خودرو، مجوز جدیدی برای واردات صادر نشده و با توجه به اینکه ۲۴شهریورماه آخرین مهلت ترخیص خودروهای دارای مجوز از گمرک بود، پس از این تاریخ درصورتیکه افراد مجوز واردات نیز داشته باشند، خودرویی از گمرک ترخیص نمیشود.
& براساس جدیدترین گزارش منتشره از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت تولید انواع خودرو در شهریور ماه امسال با کاهش ۴۶.۲ درصدی همراه بوده است. براساس این گزارش شهریور ماه امسال تولید انواع خودرو از ۱۰۵ هزار و ۹۰۴ دستگاه در شهریور ماه سال گذشته به ۵۶ هزار و ۹۴۹ دستگاه کاهش یافت. در این مدت تولید انواع سواری نیز با کاهش ۴۶.۴ درصدی همراه بوده و از ۹۸ هزار و ۴۰۷ دستگاه در شهریور ماه سال گذشته به ۵۲ هزار و ۷۰۷ دستگاه رسید. تولید انواع ون اما با رشد ۱۱۲۳.۵ درصدی همراه بوده و از ۱۷ دستگاه در شهریور ماه ۱۳۹۶ به ۲۰۸ دستگاه افزایش یافت. شهریور ماه امسال تولید انواع وانت نیز ۴۶.۴ درصد کاهش یافته و از ۵۹۶۱ دستگاه در شهریور ماه سال گذشته به ۳۱۹۳ دستگاه کاهش یافت. تولید انواع مینیبوس و میدلباس اما افزایش یافته و با رشد ۸۱.۸ درصدی از ۷۷ دستگاه در شهریور ماه ۱۳۹۶ به ۱۴۰ دستگاه افزایش یافت. تولید انواع اتوبوس با کاهش ۶۱ درصدی همراه بوده و از ۱۸۲ دستگاه در شهریور ماه سال گذشته به ۷۱ دستگاه رسید. تولید انواع کامیونت، کامیون و کشنده نیز ۵۰ درصد کاهش یافته و از ۱۲۶۰ دستگاه در شهریور ماه ۱۳۹۶ به ۶۳۰ دستگاه کاهش یافت. در شش ماهه نخست امسال نیز تولید انواع خودرو با کاهش ۱۵.۱ درصدی همراه بوده و از ۶۸۶ هزار و ۶۸۷ دستگاه در شهریور ماه سال گذشته به ۵۸۲ هزار و ۷۴۷ دستگاه رسید.
& مشتریان یک شرکت واردکننده خودرو به دلیل عدم تحویل خودروهای پیشفروش شده در بلاتکلیفی به سر میبرند. این در حالی است که رییس این شرکت نیز چندی پیش بازداشت شد.چند هفته پیش بود که مسوولان قوه قضاییه اعلام کردند فردی به نام «میثم رضایی» هنگام تلاش برای خروج از کشور دستگیر شده است.جعفری دولتآبادی - دادستان تهران - هفدهم شهریور ماه در این رابطه اظهار کرد:» ۱۵ روز پیش فردی از مرزهای غربی کشور در حال خروج بود که با هوشیاری وزارت اطلاعات دستگیر شد و در اختیار مراجع قضایی قرار گرفت. این شخص شاکیهای خصوصی بسیار دارد و خودروهای بسیاری را تعهد کرده و اکنون پرونده وی در مرحله بازجویی است».این فرد مالک شرکت «مفتاح رهنورد» بوده که شرکتش در سالهای اخیر در حوزه واردات خودرو فعال بوده است. وی حدود دو سال پیش نیز تشکلی با عنوان «انجمن صنفی کارفرمایی واردکنندگان خودرو» راهاندازی کرده و خود به عنوان رییس این انجمن مشغول به کار بود.در چنین شرایطی یکی از خریداران خودرو از شرکت متبوع این شخص در تماس با ایسنا گفت که علیرغم پیشخرید خودرو و واریز وجه، موفق به دریافت خودروی خود نشده است.وی افزود: تیر ماه سال گذشته خودروی النترا ۲۰۱۴ خود را فروختم تا خودرویی صفرکیلومتر در این شرکت ثبتنام کنم. موعد تحویل خودرو در مهر ماه ۱۳۹۶ بوده است. در موعد مقرر شرکت مذکور اعلام کرد که در حال حاضر خودرویی برای تحویل وجود ندارد اما قراردادها تمدید و خودرویی دیگر تحویل داده خواهد شد.
& با وجود اینکه واردات خودرو از تیرماه 1396 متوقف بود آمار گمرک نشان می دهد که نیمه نخست امسال بیش از 13 هزار دستگاه خودرو وارد شده که دلیل آن، مصوبه هیات وزیران در مورد تمدید مهلت 6 ماهه ترخیص خودرو تا 24 شهریورماه امسال است. واردات خودرو در اوایل سال 96 رشد شتابانی را تجربه کرد به طوری که براساس جداول آماری گمرک در پنج ماهه نخست پارسال 37 هزار و 623 دستگاه انواع خودروی سواری وارد کشور شد که این میزان نسبت به مدت مشابه 1395 از نظر تعداد 64.42 درصد افزایش یافت. این امر سبب شد تا وزارت صنعت با هدف «مدیریت منابع ارزی» سایت ثبت سفارش خودروهای خارجی را ببندد. با اینکه در نیمی از سال 1396 امکان ثبت سفارش خودرو وجود نداشت، اما در مجموع پارسال 70 هزار و 75 دستگاه خودرو سواری به ارزش یک میلیارد و 838 میلیون و 851 هزار دلار وارد کشور شد؛ یعنی از نظر تعداد 8.66 درصد و از نظر ارزش 8.44 درصد کاهش داشت. بررسی جداول واردات نیمه نخست 1397 گمرک بیانگر این است که امسال 13 هزار و 642 دستگاه خودرو به ارزش دلاری 395 میلیون و 986 هزار و 197 دلار و ارزش ریالی 15 هزار و 995 میلیارد و 704 میلیون ریال(1599 میلیارد و 970 میلیون و 400 هزار تومان) خودرو وارد کشور شده است. با وجود بسته شدن سامانه ثبت سفارش خودرو از سال گذشته، واردات این تعداد خودرو مورد پرسش واقع شده است. طبق مصوبه 28 اسفندماه 1396 هیات وزیران، خودروهایی که به گمرک، مناطق آزاد یا ویژه اقتصادی وارد شده و مجوزهای واردات همچون ثبت سفارش معتبر دارند و قبض انبار آنها تا نهم دی ماه 1396 و ارزش هر دستگاه کمتر از 40 هزار دلار بوده، می توانند با محاسبه پرداخت 40 درصد سود بازرگانی و مازاد برحقوق ورودی، در مدت سه ماه خودروها را ترخیص کنند. این فرصت سه ماهه تا تاریخ 31 تیرماه 1397 اعتبار داشت اما از آنجایی که برخی نتوانستند در زمان تعیین شده خودروها را ترخیص کنند، 31 تیرماه امسال هیات وزیران در مصوبه ای، این مهلت را سه ماه دیگر تصویب کرد که زمان آن تا 24 شهریورماه امسال تمددید شد. در این رابطه یکی از مسئولان روابط عمومی گمرک جمهوری اسلامی به ایرنا گفت که پس از توقف ثبت سفارش خودرو، مجوز جدیدی برای واردات صادر نشده و با توجه به اینکه بیست و چهارم شهریورماه آخرین مهلت ترخیص خودروها از گمرک بود، پس از این تاریخ در صورتی که افراد مجوز واردات نیز داشته باشند خودرویی از گمرک ترخیص نمی شود.
با به پایان رسیدن این پیش فروش ها و در مورخه 21 مهر 1397 مصاحبه ای از آرش محبی نژاد دبیر انجمن صنایع همگن نیرومحرکه و قطعه سازان در رسانه های منتشر شد که در این مصاحبه ذکر شده بود که تامین قطعات مورد نیاز بیش از ۱۰۰ هزار خودروی پیش فروش شده از سوی خودروسازان نیازمند ۶ هزار میلیارد تومان نقدینگی است. محبی نژاد گفته بود: قطعه سازان در صورت تامین شدن به موقع قطعات مورد نیاز و ترخیص آنها از گمرک و همچنین فراهم شدن نقدینگی مورد نیاز، قادر به پاسخگویی به نیاز خودروسازان در برنامه پیش فروش ها خواهند بود. این مصاحبه ابهاماتی را در مورد این پیش فروش ها ایجاد کرد. ابهامات ایجاد شده شامل این موارد بود که اولا از این مصاحبه این گونه برداشت می شد که اگر نقدینگی مورد نیاز قطعه سازان (6 هزار میلیارد تومان) تامین نشود آن ها قادر به پاسخگویی به نیاز خودروسازان در برنامه پیش فروش خودروها نخواهند بود و ثانیا به نظر می رسد خودروسازان قبل از آن که با قطعه سازان برای تامین قطعات این خودروهای پیش فروش شده صحبت کنند و به توافق برسند اقدام به پیش فروش خودروها نموده اند. برای رفع این ابهامات به سراغ دبیر انجمن صنایع همگن نیرومحرکه و قطعه سازان رفتیم و با وی مصاحبه ای را ترتیب دادیم.
محبی نژاد در گفتگو با خبرنگار تابناک اقتصادی در ابتدا بیان کرد که ماجرای 6 هزار میلیارد تومان نقدینگی برای تامین قطعات خودروهای پیش فروش شده درست نیست و اصل ماجرا این است که قطعه سازان به میزان 6 هزار میلیارد تومان مطالبات معوق از خودروسازان دارند که از این میزان حدود 4500 میلیارد تومان متعلق به دو خودروساز بزرگ کشورمان می باشد. وی افزود: برای آن که صنعت قطعه سازی از رونق نیفتد ما نیازمند آن هستیم که این مطالبات معوق به قطعه سازان پرداخت شود. بررسی های ما نشان می دهد میزان حداقل نقدینگی که از پیش فروش خودروها عاید خودروسازان شده است حدود دو هزار میلیارد تومان می باشد که با قرار گرفتن این مبلغ در اختیار قطعه سازان به نظر می رسد بخشی از مطالبات معوق دو خودروساز بزرگ کشور به قطعه سازان پرداخت شود و تا حدودی مشکل نقدینگی قطعه سازان نیز حل گردد. با فرا رسیدن موعد تحویل اولین خودروهای پیش فروش شده دوباره نقدینگی جدیدی به خودروسازان تزریق می شود که آن ها می توانند دوباره این نقدینگی را برای تامین قطعات سایر خودروهای پیش فروش شده به قطعه سازان بپردازند. محبی نژاد در مورد ابهام دوم ایجاد شده نیز گفت بین خودروسازان و قطعه سازان معمولاً قراردادهایی جهت تامین قطعات وجود دارد اما در مورد پیش فروش های اخیر نیاز به وجود قرارداد نبود چرا که قیمت فروش خودروها در این پیش فروش ها به نرخ روز تعیین می شود و بنابراین خودروسازان قطعات را به هر قیمتی خریداری کنند با همان قیمت اقدام به محاسبه قیمت روز خودروهای پیش فروش شده خواهند کرد. در انتها می توان این گونه بیان نمود که اولاً بهتر است خودروسازان، بخشی از مطالبات معوق خود به قطعه سازان را پرداخت کنند تا نقدینگی مورد نیاز قطعه سازان جهت تامین این قطعات فراهم شود و ثانیاً به دلیل باز بودن قیمت خودروهای پیش فروش شده و تحویل آن ها به نرخ روز، خودروسازان نیازی ندیده اند که قبل از پیش فروش خودروها با قطعه سازان جهت تامین قطعات این خودروهای پیش فروش شده، مذاکره کنند.
& یک کارشناس و تحلیلگر بازار خودرو با اشاره به سیاست ممنوعیت واردات خودرو گفت: دولت روش مناسبی در اجرای این سیاست در پیش نگرفته است. امیرحسین کاکایی در گفتو گو با خبرنگار اقتصاد آنلاین با بیان این که در شرایط فعلی، واردات خودرو تا حدی به صرفه نیست، اظهار کرد: در این موضوع که روند ممنوعیت واردات خودرو طولانی شده و همچنین در اجرای این سیاست تبعیض قائل شدهاند و ثبت سفارش عدهای را در بهمن95و عده دیگر را در تیر ماه96 بستهاند، انتقادات بسیاری وارد است. او ادامه داد: ممنوعیت واردات به صورت ناگهانی نیز از دیگر مواردی است که منجر به ایجاد تنش در بازار خودرو شده در حالی که اصلا نیاز به ایجاد چنین جوی نبوده است؛ دولت میتوانست اواخر سال گذشته یا اوایل سال جاری واردات خودرو را آن هم با برنامهریزی متوقف کند که متاسفانه این اقدام را بدون برنامه و در زمان نامناسب اجرا کرد. کاکایی با تاکید بر این که در حال حاضر کشور در وضعیت جنگ اقتصادی قرار دارد و بهتر است در هر زمینهای از هدر رفتن منابع ارزی جلوگیری کنیم، تصریح کرد: با برنامههایی که دولت برای تحریمهای پیش رو تدارک دیده به احتمال زیاد مشکل تجارت و صادرات و واردات کشور حل خواهد شد اما بهتر است همانطور که این وضعیت برای قشر متوسط و ضعیف فشار ایجاد کرده و آنها نیز تحمل میکنند، واردکنندگان و متقاضیان خودروهای وارداتی نیز کمی صبور باشند تا دو الی سه ماه آینده که دولت مشکلات را حل خواهد کرد.
این کارشناس خودرو با تاکید بر این که دولت باید یک روند منطقی در پیش بگیرد و در بلند مدت سد راه زندگی مردم نشود، گفت: افرادی که خودروی وارداتی میخرند نیز حق زندگی دارند؛ سرمایههای بسیاری به دلیل خودروهای وارداتی حبس شده در گمرک، بلوکه شده است در حالی که میتوانستیم از این سرمایهها در شرایط فعلی کشور استفاده بهتری بکنیم. او به از بین رفتن اعتبار جهانی در پی این سیاست اشاره کرد و افزود: همچنین ممنوعیت واردات در بازارهای جهانی نیز به نوعی بیاعتمادی نسبت به تجارت مشترک با ایران به وجود آورد و منجر به این شد که تجار به نام ایرانی در این زمینه بدقول شوند. کاکایی در پایان درباره تولید داخلی با توجه به وضعیت تحریم بیان کرد: تحریمها و ممنوعیت واردات فرصت خوبی بود تا خودروسازان داخلی بتوانند در این فضای بیرقیب در جهت افزایش کیفیت تولیدات داخلی گام بردارند و امیدواریم در این شرایط فرصتسوزی نکنند.
& عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی به بررسی پاره ای از مشکلات صنعت خودرو کشور پرداخت. سعید باستانی در گفتگو با خبرنگار پارلمانی خبرخوردو درخصوص راهکارهای رفع مشکلات صنعت خودرو اظهار داشت: بهترین راهکار این است که صنعت خودروسازی کشور کاملا مستقل و خصوصی باشد و تا زمانیکه این مساله حل نشود هر راهکار دیگر به نتیجه نخواهد رسید زیرا در این صورت، مسائل به حوزه های مرتبط با دولت بر می گردند و تاثیرگذاری دولت وجود خواهد داشت و راهکارها بی اثر می شوند.
نماینده مردم تربت حیدریه مه ولات و زاوه در دهمین دوره مجلس شورای اسلامی در خصوص دلیل به تعویق افتادن این امر گفت: سهامداران شرکت های خودروسازی نیز چندان به اجرایی شدن این امر تمایل ندارند. اگر حتی در بهترین وضعیت، دولت 15 درصد سهام یک خودروساز را دارا باشد بخش خصوصی مایل است دولت مدیرعامل را تعیین کند. زیرا اعتقاد دارد دولت مدیرعامل را منصوب و بعدا حمایت نیز خواهد کرد. بنابراین این امر دوطرفه شده و به نظر می رسد بهتر است یک نهاد نظارتی بیرونی مثل مجلس در قالب یک ماده واحده در راستای استقلال خودروسازان اقدام کند. باستانی در خصوص مصوبه کمیسیون صنایع و معادن در الزام خودروسازان به اسقاط یک خودرو فرسوده در ازای هر 4 خودرو تولیدی گفت: وقتی قصد خروج خودرو فرسوده وجود دارد چند نهاد دیگر مثل سازمان بهینه سازی مصرف سوخت و بانک ها مشابه با همان سیستم و روش سابق درگیر می شوند اما به ازای کمکی که بانک به عنوان نرخ سود تسهیلات پرداخت می کند و سوبسیدی که سازمان بهینه سازی اخصاص می دهد افراد بتوانند خودرو را اسقاط کنند، حال چون این مسائل وجود ندارد کار پیش نمی رود.
& هدایتالله خادمی، عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی ،در گفتوگو با خبرنگار پارلمانی خبرگزاری تسنیم، با بیان اینکه سامانه هوشمند کارت سوخت با هدف کاهش و مدیریت مصرف بنزین ایجاد شده بود،گفت: با اجرای این طرح مصرف بنزین مدیریت و کاهش یافت و از طرف دیگر جلوی قاچاق سوخت گرفته شد. همین اتفاقات باعث کاهش واردات بنزین شد. وی افزود: اما برخی از اقدامات دولت و وزارت نفت مانند بیتوجهی به سامانه هوشمند کارت سوخت از جمله مواردی بود که باعث افزایش مصرف سوخت و قاچاق بنزین شده است.البته کاهش ارزش پول ملی که سبب اختلاف قیمت بنزین در کشور ما با کشورهای همسایه شده در افزایش قاچاق بنزین نیز بیتأثیر نیست. خادمی با تاکید بر اینکه با توجه به شرایط به وجود آمده و شدت افزایش مصرف بنزین احیای کارت سوخت پیشبینی میشد، اضافه کرد: شنیدهها حاکی از آن است که دستور 2 نرخی شدن قیمت بنزین هم به دستگاههای ذیربط صادر شده است. نماینده مردم ایذه و باغملک با بیان اینکه احتمالا ظرف 2 الی 3 ماه آینده کارت سوخت احیا شده و قیمت بنزین 2 نرخی شود، اظهار داشت: براساس این طرح یک نرخ بنزین (قیمت فعلی) و با سهمیه مشخص عرضه میشود و یک نرخ با قیمت آزاد برای کسانی که مصرف بیشتری دارند، عرضه میشود.
& دو تن از مدیران تشکل های صنفی در حوزه حمل و نقل جاده ای، با تاکید بر اینکه بحث اعتصاب رانندگان حمل و نقل جاده ای مطرح نیست، مهمترین مشکل فعالان این بخش را گرانی و افزایش هزینه های لوازم یدکی بویژه لاستیک اعلام کردند. به گزارش ایرنا، مشکلات صنفی رانندگان حوزه حمل و نقل جاده ای در در ماه های اخیر، گلایه ها و اعتراض های آنها را به همراه داشت که با برگزاری نشست نمایندگان این تشکل ها با وزیر راه و شهرسازی، نرخ کرایه در همه مسیرها از اول تیرماه امسال از 16 تا 26 درصد افزایش یافت. همچنین شورای عالی هماهنگی ترابری کشور در نشست اخیر خود تعیین کرایه حمل و نقل جادهای داخلی بار بر اساس «تن - کیلومتر» را تصویب کرد و به این ترتیب یکی دیگر از خواسته های صنفی کامیونداران اجرایی شد.
** افزایش چند برابری قیمت لاستیک
کمبود و گرانی لاستیک، از جمله مشکلات مهم فعالان حوزه حمل و نقل کشور است که در این رابطه وزیر راه و شهرسازی دیروز اعلام کرد، با وجود آنکه این وزارتخانه از نظر قانونی، بخشی از وظیفه افزایش رفاه و پشتیبانی از کامیونداران را برعهده ندارد، اما با نهادهای مختلف برای رفع مشکلات این افراد در تلاش است.عباس آخوندی گفت: توزیع لاستیک بین کامیونداران در حوزه کاری دیگر نهادهای دولتی است اما با همکاری وزارت صنعت، معدن و تجارت، توزیع لاستیک به خوبی در کشور در حال انجام است. با این حال مدیرعامل اتحادیه شرکتهای تعاونی مسافربری کشور روز دوشنبه به ایرنا گفت: یک جفت لاستیک اتوبوس که قیمت آن حدود سه میلیون تومان بود، اکنون در بازار به 17 میلیون تومان رسیده است. «احمدرضا عامری» تاکید کرد که تاکنون هیچ لاستیکی با نرخ مصوب به تعاونی ها تحویل نشده است. وی افزود: با وجود انجام مکاتبات لازم با سازمان راهداری و وزارت صنعت، معدن و تجارت برای تحویل لاستیک اتوبوس، تاکنون این درخواست به نتیجه نرسیده و قیمت لاستیک و قطعات یدکی نیز چند برابر شده است. وی با بیان اینکه مذاکرات حضوری و مکاتبات اتحادیه شرکتهای تعاونی مسافربری برای تحویل لاستیک وارداتی و یا تولید داخل با نرخ مصوب هنوز به نتیجه نرسیده است، گفت: در حوزه جاجایی مسافران، رانندگان اتوبوس با جان انسانها سرو کار دارند و استفاده از هر لاستیکی برای رانندگان عملی نیست. مدیرعامل اتحادیه شرکتهای تعاونی مسافربری کشور ادامه داد: در آشفته بازار لاستیک، برخی از فروشندگان لاستیک هایی را می فروشند که یا تاریخ گذشته است و یا اینکه نحوه نگهداری آنها مناسب نبوده و این می تواند خطرات زیادی را برای جان مسافران به وجود آورد. عامری یادآورشد: پیش از این، رانندگان در شهرهای خود می توانستند لاستیک و قطعات یدکی گرانقیمت مورد نیازشان را به صورت قسطی خریداری کنند اما اکنون با وجود افزایش زیاد قیمت ها، فروشندگان اول وجه خود را مطالبه می کنند سپس لاستیک و یا قطعات را تحویل می دهند. مدیرعامل اتحادیه شرکتهای تعاونی مسافربری کشور با بیان اینکه با وجود وعدههای دولت هیچ لاستیکی با نرخ مصوب و دولتی در اختیار ما قرار نگرفته و تلاش هایمان در این زمینه نتیجه ای نداشته است، گفت: به برخی از کارخانه های داخلی تولیدکننده لاستیک اتوبوس مراجعه کرده ایم اما گفتند وزارت صنعت، معدن و تجارت تاکید کرده این وزارتخانه متولی توزیع این نوع لاستیک است و کارخانه ها حق فروش ندارند.
** کامیونداران منتظر توزیع لاستیک
در همین رابطه عضو کارگروه رسیدگی به مطالبات رانندگان حمل ونقل جاده ای نیز در گفت وگو با ایرنا اظهارداشت: افزایش چند برابری قیمت برخی از لوازم یدکی در بازار، کامیونداران را زمینگیر کرده است. «غلامرضا خادمی زاده» افزود: با وجود اعلام رسانه ای در توزیع لاستیک و لوازم یدکی، هنوز لاستیک مورد نیاز رانندگان توزیع نشده است. وی، «کمبود لوازم یدکی در بازار و افزایش قیمت چند برابری آن» را از مهمترین مشکلات فعالان این صنف برشمرد و گفت: نبود نظارت و کنترل واحدهای توزیع لاستیک و قطعات یدکی سبب گرانی بیش از حد آن شده و راننده ای که پیش از این یک جفت لاستیک را 2 میلیون و 700 هزار تومان می خرید، اکنون آن را باید به قیمت 15 تا 17 میلیون تومان بخرد. خادمی زاده با بیان اینکه «گرانی و افزایش هزینه ها» رانندگان حمل ونقل جاده ای را مستاصل کرده است، نبود نظارت و کنترل بازار را عاملی دانست که سبب شده برخی کسبه صنف روغن و لوازم یدکی و لاستیک، از فروش این کالاها خودداری کنند. وی گفت: کمبود قطعات یدکی، گرانی لاستیک، مشکلات گمرکی، دلالی شرکت های حمل ونقل در دریافت کمیسیون های اضافی از رانندگان، نبود ضوابط در توزیع عادلانه بار و مشکلات تخلیه و بارگیری بار از مهمترین مشکلات رانندگان حمل ونقل جاده ای که تاکنون حل و فصل نشده است. عضو کارگروه رسیدگی به مطالبات رانندگان حمل ونقل جاده ای، به اهمیت جابجایی زائران حسینی در ایام اربعین با ناوگان حمل ونقل عمومی اشاره کرد و گفت: از 2 ماه پیش کتبا و شفاها به سازمان راهداری اعلام کردیم با توجه به کمبود لاستیک های برند در بازار برای ناوگان اتوبوسی، سرویس های آنها در این ایام با مشکلات زیادی مواجه می شود. خادمی زاده ادامه داد: تاکنون حتی یک حلقه لاستیک مناسب و خاص اتوبوس به رانندگان حمل ونقل مسافری تحویل نشده است؛ سازمان راهداری و حمل ونقل جاده ای باید در این زمینه به وظایف خود عمل کند. هرچند که سازمان راهداری نیز وزارت صنعت را متولی توزیع اعلام کرده است. خادمی زاده افزود: هرگونه واردات لاستیک و توزیع آن به نمایندگی های فروش در کشور از وظایف وزارت، صنعت معدن و تجارت است، اما صدور حواله آن برای فروش به رانندگان باید توسط سازمان راهداری و حمل ونقل جاده ای انجام شود و مسئول صدور حواله خرید لاستیک در کشور سازمان راهداری است.
** قیمت دو برابری لاستیک باری در بازار
رئیس انجمن صنعت تایر ایران نیز به خبرنگار ایرنا گفت: اکنون قیمت مصوب لاستیک باری در کشور یک میلیون و 900 هزار تومان است اما نرخ آن در بازار آزاد بین چهار تا پنج میلیون تومان می رسد. «محمدرضا گنجی» افزود: با این حال، همه کارخانه های تولیدکننده لاستیک کامیون موظف شده اند محصولات خود را از طریق وزارت صنعت، معدن و تجارت به خریداران عرضه کنند.
& طی حکمی از سوی محسن قاسم جهرودی مدیرعامل گروه خودروسازی سایپا، اردشیر امینی مدیرعامل سایپا یدک با حفظ سمت به عنوان سرپرست معاونت فروش و بازاریابی گروه خودروسازی سایپا منصوب شد. پیش از این امیرحسن شفیعی در این سمت بود و اردشیر امینی نیز همچنان عضو هیئت مدیره و مدیرعامل شرکت بازرگانی سایپا یدک است.
امینی سرپرست جدید معاونت فروش و بازاریابی گروه خودروسازی سایپا دانش آموخته کارشناسی ارشد مدیریت MBA بوده و سوابقی چون مدیرعامل در شرکت های تابعه شستا ، مشاور اقتصادی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی ، مشاور استاندار کرمانشاه ، معاون فرماندار در فرمانداری های ری ،شمیرانات و دماوند را در کارنامه خود دارد .
& حسن یونس سینکی معاون امور اقتصادی و بازرگانی وزیر صنعت، معدن و تجارت با ارسال نامه ای به صالحینیا معاون امور صنایع این وزارتخانه با موضوع تامین لوازم یدکی نوشت: باعنایت به اهمیت موضوع حل مشکل ناوگان حمل و نقل کشوری در خصوص تامین لوازم یدکی مورد نیاز کشور و در جهت جلوگیری از هرگونه تنشهای احتمالی ضمن ارسال نامه شماره 97/1935 مورخ 97/6/24 اتحادیه صنف فروشندگان لوازم یدکی اتومبیل و ماشینآلات تهران منضم به 14 برگ فهرست، پرونده هایی که کالاهایشان در گمرک برای ترخیص نهایی در صف انتظار تاییدیه نهایی ثبت سفارش میباشند، خواهشمند است دستور فرمایید برابر بند 2 و 7 تصمیمات جلسه مورخ 10/6/97 (موضوع نامه شماره 6/164110 مورخ 97/6/20) اقدام لازم مبذول و از نتایج این معاونت را مطلع نمایند.
خاطر نشان میگردد کمبود لوازم یدکی در بازار و مخاطرات ناشی از اعتراض ناوگان حمل و نقل به شیوه تامین اقلام مذکور، ضرورت توجه هر چه بیشتر به رفع بروکراسی ایجاد شده در تایید ثبت سفارش و تخصیص ارز، را دو چندان مینماید. ضمن اینکه ارز این کالاها به بازار ثانویه هدایت گردیده است. لذا بروز تاخیر در صدور تاییدیه ثبت سفارش تحت عنوان کنترل ساخت داخل و ... میبایست سریعا رفع گردد. بنابراین گزارش، پیرو این نامه نیز علی معقولی مدیر کل واردات و امور مناطق آزاد ویژه گمرک با ارسال بخشنامه ای به گمرکات اجرایی نوشت: به پیوست تصویب نامه 60/171866 مورخ 97/6/31 معاون امور اقتصادی و بازرگانی وزارت صنعت، معدن و تجارت در خصوص تامین لوازم یدکی ناوگان جادهای حمل و نقل کشور ارسال میگردد. با عنایت به اهمیت موضوع رفع مشکلات ناوگان مذکور خواهشمند است دستور فرمایید نسبت به انجام تشریفات گمرکی مربوطه و ترخیص لوازم یدکی مورد اشاره با رعایت مقررات مربوطه تسریع نمایند.
& سخنگوی هیات رئیسه مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه «دولت تصمیمی برای سهمیهبندی و افزایش قیمت سوخت ندارد»، گفت که فعلا بحث احیای کارت سوخت و ساماندهی مصرف سوخت مطرح است. بهروز نعمتی در گفتوگو با ایسنا اظهار کرد: نظر دولت این است که کارتهای سوخت را احیا کند تا مصرف بنزین و فرآوردههای نفتی ساماندهی شود. متاسفانه در حال حاضر ۱۵ میلیون لیتر بنزین قاچاق میشود و کسانی که در مبادی خروجی مسئولیتی دارند میگویند این کارتها، کارتهای مهاجر هستند و نه کارتهای مردم منطقه. با توجه به این فضا تصمیم دولت این است که برای جلوگیری از قاچاق کارت سوخت احیا شود. وی با بیان اینکه «قاچاق سوخت در شرایط احیای کارت سوخت به حداقل میرسد» تاکید کرد: دولت هیچ تصمیمی برای افزایش قیمت بنزین و سهمیهبندی ندارد و تنها موضوعی که در نشست ستاد اطلاع رسانی شورای هماهنگی سران قوا پیشنهاد شده موضوع احیای کارت سوخت است.
& سازوکار جدید واردات کالاهای سرمایه های و مصرفی بادوام از قبیل خودرو (سبک و سنگین)، ماشینآلات صنعتی، کشاورزی، راهسازی، لوازم خانگی، مصنوعات الکتریکی و الکترونیکی، صوتی، تصویری و وسایل ارتباطی اعلام شد. محمد شریعتمداری وزیر صنعت، معدن و تجارت با ارسال نامهای مشترک به معاونان خود در امور اقتصادی و بازرگانی، صنایع، صادرات و سازمان حمایت مصرفکنندگان و تولیدکنندگان، سازوکار جدید واردات کالاهای سرمایهای و مصرفی بادوام را ابلاغ کرد.
محمد شریعتمداری در این نامه نوشت:
در اجرای مصوبه هیات مقرراتزدایی و تسهیل صدور مجوزهای کسب و کار ابلاغی طی نامه شماره ۷۶۳۲۱ مورخ ۳۰ تیر ماه ۱۳۹۵ وزیر محترم وقت امور اقتصادی و دارایی، مبنی بر حذف گواهی فعالیت نمایندگی شرکتهای خارجی در ایران از فهرست مجوزهای وزارت صنعت، معدن و تجارت، ساز و کار جدید واردات کالاهای سرمایهای و مصرفی بادوام که واردات آنها به کشور مستلزم ثبت نمایندگی رسمی شرکت خارجی در ایران است، به شرح زیر ابلاغ میگردد:
۱- براساس ماده واحده "قانون اجازه ثبت شعبه با نمایندگی شرکت خارجی"، مصوب ۲۱ آبان ۱۳۷۶ و آییننامه اجرایی آن، شرکتهای خارجی که در کشور محل ثبت خود شرکت قانونی شناخته میشوند، مشروط به عمل متقابل از سوی کشور متبوع، میتوانند در زمینههایی که توسط دولت جمهوری اسلامی ایران تعیین میشود، در چارچوب قوانین و مقررات کشور به ثبت شعبه با نمایندگی اقدام نمایند. لذا لازم است متقاضیان ابتدا به اداره کل ثبت شرکتها و مؤسسات غیر تجاری مراجعه و نسبت به ثبت نمایندگی اقدام کنند.
۲- اشخاص حقیقی یا حقوقی که نسبت به ثبت نمایندگی در اداره ثبت شرکتها و مؤسسات غیرتجاری اقدام کردهاند در صورتی که بخواهند کالاهای سرمایهای یا مصرفی بادوام مشمول ثبت نمایندگی (براساس ماده ۴ قانون حمایت از حقوق مصرفکنندگان) از قبیل خودرو (سبک و سنگین)، ماشینآلات صنعتی، کشاورزی، راهسازی، لوازم خانگی، مصنوعات الکتریکی و الکترونیکی، صوتی، تصویری و وسایل ارتباطی را وارد کشور کنند، قبل از ثبت سفارش باید تعهدات لازم برای ارائه خدمات پس از فروش به مصرف کنندگان را به معاونت امور صنایع (در مورد خودرو) و سازمان حمایت مصرفکنندگان و تولیدکنندگان (در مورد سایر کالاها) ارائه کنند.
۳- سازمان حمایت مصرفکنندگان و تولیدکنندگان و معاونت امور صنایع پس از ابلاغ ضوابط و مقررات مربوط به خدمات پس از فروش و اخذ تعهد از متقاضی مبنی بر ارائه خدمات مطلوب به مصرفکنندگان، مراتب را به دفتر مقررات صادرات و واردات برای انجام ثبت سفارش ارسال میکنند.-
۴ ـ دفتر مقررات صادرات و واردات پس از دریافت اطلاعات مربوط به نماینده اقدامات لازم برای ثبت سفارش کالاهای مورد نظر را به عمل خواهد آورد.
۵- نماینده موظف است اطلاعات مربوط به میزان واردات کالاهای مشمول ثبت نمایندگی خود را در مقطع سه ماهه برای اعمال نظارت بر فرآیند ارائه خدمات پس از فروش به سازمان حمایت مصرفکنندگان و تولیدکنندگان و معاونت امور صنایع اعلام کند.
۶- در هر مرحله از فعالیت نماینده، در صورتی که شاکی خصوصی وجود داشته باشد و یا از سوی مراجع نظارتی فوقالذکر، عملکرد نمایندگی براساس شاخصهای نظارتی مورد عمل در ارائه خدمات پس از فروش، مطلوب ارزیابی نشود مراتب به دفتر مقررات صادرات و واردات اعلام و دفتر مزبور موظف است بلافاصله پس از دریافت نظر مراجع فوق، از ثبت سفارش کالا برای نماینده مدنظر جلوگیری به عمل آورد. فعالیت مجدد نماینده، منوط به موافقت کمیتهای متشکل از سازمان حمایت، معاونت تخصصی و معاونت امور اقتصادی و بازرگانی خواهد بود.
۷- کلیه اقدامات فوق به صورت الکترونیکی و در بستر سازمانهای پیشبینی شده با حداقل نیاز به مراجعه حضوری صورت میگیرد و معاونتهای مختلف مرتبط با موضوع در سطح وزارتخانه موظفند با محوریت معاونت امور اقتصادی و بازرگانی تمهیدات لازم برای عملیاتی شدن این فرایند را از ۱ آذر ماه ۱۳۹۷ فراهم کنند. بدیهی است از تاریخ مذکور، صدور گواهی فعالیت نمایندگی در مرکز اصناف و بازرگانان متوقف میشود و سازوکار جدید عملیاتی خواهد شد.