& نزدیک به دو هفته است که از جلسه شورای رقابت در ارتباط با بازنگری در قیمت محصولات تولید شده در خطوط تولید خودروسازان میگذرد، این در شرایطی است که خروجی آن جلسه تنها ارسال نامهای به بانک مرکزی برای دریافت تورم نهادههای تولید و همچنین تورم بخشی خودرو برای تعیین قیمتهای جدید بود. در این بین هر چند تولیدکنندگان و بازار از مدتها پیش خواستار تعیین تکلیف قیمتی محصولات زیر ۴۵ میلیون تومان توسط این شورا بودند، اما رئیس و اعضای شورای رقابت تا به امروز در قبال التهابات بازار سکوت اختیار کردهاند، این در شرایطی است که عملکرد شورای مذکور میتواند در آرامش بازار هیجانزده خودرو بسیار موثر باشد. حال با توجه به شرایط حاکم بر تولید و بازار خودرو، این سوال مطرح میشود که انفعال شورای رقابت بعد از آنکه رضا شیوا رئیس این شورا خبر از بازنگری قیمت محصولات خودروسازان داد، چه تبعاتی برای طرف عرضه و تقاضا میتواند به دنبال داشته باشد؟ در حال حاضر بلاتکلیفی میتواند واژه مناسبی برای توصیف وضعیت تولیدکننده و مصرفکننده بهدلیل اقدامات انفعالی شورای رقابت باشد.
در این شرایط که فاصله قیمتی میان کارخانه و بازار در برخی محصولات نزدیک به دو برابر شده است، تولیدکنندگان با توجه به افزایش هزینههای تولید، چشم انتظار افزایش قیمتها از سوی این شورا هستند. همین چشم انتظاری سبب شده تا عرضه محصولات ازسوی خودروسازان کاهش یابد. استدلال خودروسازان این است که با توجه به افزایش قیمت نهادههای تولید، عرضه خودرو با قیمتهای کنونی تامینکننده منافع این دست از تولیدکنندگان نخواهد بود. از طرف دیگر مصرفکنندگان نیز با توجه به بلاتکلیفی تولیدکنندگان و کاهش شدید عرضه و به تبع آن افزایش قیمتها مجبور هستند خودروی خود را از واسطهها بخرند یا اینکه با توجه به عدم توانایی در خرید خودرو با قیمتهای نجومی، تقاضای خود را به امید نزولی شدن نمودار قیمتها به تاخیر بیندازند؛ بنابراین میتوان گفت که بلاتکلیفی خودروساز به مصرفکننده نیز به نوعی منتقل میشود. برخی کارشناسان این بلاتکلیفی را عاملی در راستای شکلگیری بیاعتمادی در جامعه میخوانند و تاکید میکنند که بیاعتمادی به شرایط حاکم بر بازار خودرو این قابلیت را دارد تا به یک بیاعتمادی عمومی در سطح جامعه منجر شود. به این ترتیب کارشناسان نسبت به تبعات اجتماعی این بیاعتمادی هشدار میدهند.
در حالی که برخی کارشناسان تبعات تاخیر در اعلام قیمت از سوی شورای رقابت را منجر به ایجاد تبعات اجتماعی گسترده میدانند، برخی دیگر معتقدند انفعال شورای رقابت در اعلام نظر خود در ارتباط با قیمتهای جدید، با توجه به رویه گذشته این نهاد در افزایش اندک قیمتها، هیچ تبعات خاصی ندارد و همچنان سمت عرضه و تقاضا در بلاتکلیفی به سر خواهند برد. آنها میگویند تنها در صورتی تصمیم شورای رقابت میتواند سبب از میان رفتن التهابات شود که قیمت خودرو آزاد شود. با توجه به اینکه تاکنون سیگنال مثبتی از سوی شورای رقابت در ارتباط با آزادسازی قیمت خودرو مشاهده نشده است، میتوان این طور نتیجهگیری کرد که هر چه قیمت اعلام شده از سوی این شورا به قیمت بازار نزدیکتر باشد، بیشتر سبب کاهشی شدن نمودار التهابات بازار خواهد شد و چنانچه قیمتهای جدید فاصله بیشتری از قیمتها در حاشیه بازار داشته باشند، به همان میزان سبب تشدید التهابات بازار خواهد شد. در این شرایط به نظر میرسد شورای رقابت میتواند با اقدامات به موقع و موثر خود سبب کاهش التهابات بازار شود، حال آنکه تاخیر این شورا در اعلام قیمتهای وعده داده شده توسط رئیس آن، بازار خودرو را بیش از پیش بلاتکلیف کرده است. در این بین خودروسازان نیز بیکار ننشستهاند و با کاهش تولید خودروهای پرتیراژو زیر ۴۵ میلیون تومان و همچنین افزایش تیراژ محصولات بالای ۴۵ میلیونی به نوعی به جبران ضرر و زیان خود از این ناحیه پرداختهاند. در این بین تنها مصرفکننده است که مجبور به خرید محصول موردنظر خود با زیان ناشی از اقدامات انفعالی شورای رقابت است.
& مرداد ماه امسال تولید خودروهای سواری در برخی خودروسازان داخلی افزایش و در برخی نیز کاهش یافته است. براساس جدیدترین گزارش وزارت صنعت، معدن و تجارت، تولید انواع خودروهای سواری از ۱۳۵ هزار و ۶۸۰ دستگاه در مرداد سال گذشته به ۸۳ هزار و ۷۸۷ دستگاه در مرداد امسال رسید. در این مدت تولید انواع سواری در گروه بهمن صعودی بود و از ۶۵۴ دستگاه در مرداد ماه سال گذشته به ۱۳۴۹ دستگاه افزایش یافت. تولید این محصولات در کرمان موتور نیز افزایش یافته و از ۳۳۳۷ دستگاه در مرداد ماه ۱۳۹۶ به ۴۱۵۹ دستگاه رسید.
مرداد ماه امسال تولید انواع سواری در صنعت خودرو آذربایجان نیز با افزایش همراه بوده و از هشت دستگاه در مرداد ماه سال گذشته به ۳۲۲ دستگاه افزایش یافت. تولید این محصولات در خودروسازان بم هم به ۳۴۲ دستگاه رسید. مرداد ماه ۱۳۹۶ تولید سواری در این شرکت متوقف بود. اما در این مدت تولید انواع سواری در گروه صنعتی ایران خودرو نزولی بوده و از ۶۷ هزار و ۶۰۴ دستگاه در مرداد ماه ۱۳۹۶ به ۴۰ هزار و ۴۷۰ دستگاه کاهش یافت. تولید این محصولات در گروه خودروسازی سایپا نیز کاهش یافته و از ۵۷ هزار و ۸۶۴ دستگاه در مرداد ماه سال گذشته به ۳۲ هزار و ۷۰۰ دستگاه رسید. مرداد ماه امسال تولید انواع سواری در خودروسازی مدیران با کاهش همراه بوده و از ۶۰۷۴ دستگاه در مرداد ماه ۱۳۹۶ به ۴۳۵۷ دستگاه کاهش یافت. تولید این محصولات در کارمانیا نیز نزولی بوده و از ۱۳۹ دستگاه در مرداد ماه سال گذشته به ۸۸ دستگاه رسید.
& عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی در خصوص حضور سازمان حمایت از مصرفکنندگان به جای شورای رقابت در قیمتگذاری خودرو اظهار داشت: شورای رقابت مرجعی قانونی است که سازمان حمایت از مصرفکنندگان در طول آن قرار گرفته است. محمدحسین فرهنگی تصریح کرد: پس از اتخاذ تصمیمات لازم در شورای رقابت، سازمان حمایت از مصرفکنندگان وظیفه نظارت بر آن تصمیمات را برعهده دارد تا تولیدکنندگان و مصرفکنندگان در رعایت آن اصول تخطی نکنند و بازار آسیب نبیند. نمایند. وی در ادامه تصریح کرد: شورای رقابت تنها در مواردی که طبق قانون اختیار دارد وارد میشود و در بقیه موارد، سازمان حمایت میتواند مستقل حضور داشته باشد. البته این نکته را باید مد نظر قرار داد که نصب برچسب بیشتر مورد توجه آنهاست تا تعیین قیمت. وی در خصوص آزادسازی قیمت خودرو نیز گفت: تا زمانی که بازار تحت فشار نقدینگی باشد آزادسازی قیمت به صلاح کشور، تولیدکننده و مصرفکننده نیست زیرا عدهای سرمایهدار با در دست گرفتن محصولات، بازار سیاهی شبیه بازار ارز و سکه به راه میاندازند لذا در هر بخشی از اقتصاد که مورد هجوم نقدینگی قرار میگیرد باید بسیار حساب شده و سنجیده وارد شد و از شتابزدگی پرهیز کرد. حرکت به سمت اجرای کامل اصل 44 است و مطالبی تحت عنوان خریداری شرکتهای دولتی توسط نیمهدولتیها را تایید نمیکنیم زیرا در بسیاری از موارد بخش خصوصی واقعی ورود پیدا کرده است و شاهد اشکالات بسیار در این بخشها هستیم که گاه از نهادهای عمومی نیز بیشتر است.
& رئیس اتحادیه نمایشگاهداران و فروشندگان خودرو تهران در خصوص وضعیت بازار اظهار داشت : در حال حاضر شاهد کاهش قیمت ها در بازار خودروهای داخلی هستیم اما این کاهش قابل توجه نیست و در شرایطی که برخی از مدل ها تورم 20 تا 30 میلیونی داشته اند و یا حتی در مواردی شاهد افزایش 200 درصدی قیمت ها نیز بوده ایم کاهش قیمت ها نسبت به میزان رشد آن ها چشم گیر نیست. غلامحسین قاسمیان به رکود حاکم بر بازار خودرو اشاره داشت و گفت: در حال حاضر داد و ستدی در بازار خودرو انجام نمی شود زیرا خریداران به امید کاهش قیمت هستند و فروشندگان در انتظار افزایش قیمت، تا بتوانند خودرو خود را گران تر بفروش برسانند. وی تصریح کرد: گروه خودروسازی سایپا و ایران خودرو باید محصولات خود را به بازار عرضه کنند تا تعادل در بازار برقرار شود و تا زمانیکه این خودروسازان محصولات خود ر به بازار عرضه نکنند شرایط تغییر نخواهد کرد لذا باید خودرو به بازار عرضه شود تا تعادل بین عرضه و تقاضا صورت پذیرد. قاسمیان به عدم تعادل عرضه و تقاضا در بازار خودرو اشاره کرد و گفت : در حال شاهد کاهش عرضه و افزایش تقاضا در بازار هستیم و خودرو 206 تیپ 2 که قیمت آن درکارخانه 36 میلیون تومان است چنانچه در بازارعرضه شود و به دست مشتری برسد با قیمت 60 میلیون تومان بفروش می رسد لذا در بازار خودرو کاهش قیمت به اندازه ای نیست که قابل توجه باشد.
وی خاطر نشان کرد: زمانیکه قیمت سکه 1 میلیون و 200 هزار تومان بود مردم اعلام کردند سکه نخواهند خرید اما زمانی که قیمت آن به 4 میلیون تومان رسید حجم تقاضا برای خرید افزایش یافت و زمانی که قیمت آن به 3 میلیون و 500 هزار تومان کاهش یافت اعلام کردند سکه ارزان شده است همین روند در بازار خودرو نیز اتفاق افتاده است. رئیس اتحادیه نمایشگاهداران و فروشندگان خودرو تهران در خصوص ترخیص خودروهای خارجی نیز اظهار داشت: صحبت هایی در این زمینه انجام شده است اما تا این لحظه شاهد ترخیص خودرو نبوده ایم لذا امیدواریم در آینده ای نزدیک با ترخیص خودروها و عرضه آن ها در بازار شاهد تاثیرات مثبتی بر بازار باشیم. وی در پایان تاکید کرد: افزایش نرخ ارز سبب افزایش قیمت خودروهای خارجی نخواهد شد اما دولت باید برای تامین ارز خودروهای وارداتی نیز تدابیری بیاندیشد.
& به دلیل اینکه تحریم های جدید از سوی یک کشور و نه از سوی سازمان ملل اعمال شده است، در صورت شکایت از شرکت های طرف قرارداد با صنعت خودرو کشور، می توانیم خسارت دریافت کنیم.یکی از دلایلی که در مراودات اقتصادی قراردادهای محکمی بین ذی نفعان بسته می شود اتفاقاتی است که ممکن است در حسن انجام تعهدات اثر سوء گذاشته و یک طرف به دلیل فرار از زیان دهی، از انجام به موقع و کامل مورد تعهد شده سر باز زند. سازمان های ناظر بر تجارت بین کشورها همانند سازمان تجارت جهانی نیز می توانند در مورد قراردادهایی که سرانجام آن به خاطر تخلف یکی از ذی نفعان خوشایند نبوده است نظر دهد و البته محاکم حقوقی نیز در پاره ای از این موارد دخالت می کنند. در مورد ایران بحث تحریم های رنگ و وارنگ جهانی و البته آمریکایی برخی از قراردادهای تجاری کشور با مشکل نیمه کار ماندن و یا عدم اجرای تعهد طرف خارجی رو به رو شده است. قراردادهای خودرویی در یک دهه اخیر جزو همین موضوعات قرار داشته اند. شرکت های به ظاهر مستقل خودرویی با اولین واکنش به تحریم ایران، بدون هیچ بهانه تراشی، از کشور خارج می شوند گویی آن قدر پشتشان گرم است که برایشان مهم نیست از این خروج متضرر می شوند یا نه؟
معلوم نیست در مفاد قراردادی خودرویی ها با طرف های آسیایی و فرانسوی چه بندی نهفته است که هیچکدام خم به ابروی مبارک نمی آورند. آیا تا به حال برای گرفتن حق ایران از این غول های ترسو و پوشالی در صنعت خودرو، کاری کرده ایم؟ آیا به راستی ایران تا کنون توانسته است در پرونده ای در مورد قراردادهای خودرویی پیروز شده و حق کشور را از ایشان باز ستاند؟ این سوالی بود که از یکی از مدیران درگیر در تحریم قبل صنعت خودرو پرسیدیم. سعید مدنی به سوال ما چنین پاسخ داد: شکایت و احقاق حق در پرونده های خودرویی، شدنی است و به نظر من ما باید سریع به سراغ شکایت از شرکت های خارجی در مراجع جهانی رفته و با شکایت از ایشان حق و حقوق از دست رفته کشور را طلب کنیم. مطمئن هستم که این مهم شدنی است و برد با ایران است.
از مدیرعامل سابق سایپا پرسیدیم که آیا تا به حال صنعت خودرو توانسته در پرونده ای در مورد این نوع قراردادها پیروز باشد که وی اینگونه جواب داد: شرکت کیا موتورز کره برای تولید سراتو در سایپا، ماشین آلات و خط تولید را وارد کشور کرد و قرار بر این شد که این ماشین آلات برای آغاز تولید نصب شود اما به بهانه تحریم صنعت خودرو کشور، کیا موتورز این مهم را انجام نداد. وی ادامه داد: از کیا موتورز شکایت کردیم و مطمئن بودیم که نتیجه به نفع ایران خواهد بود اما؛ چند روز مانده به دادگاه، سفیر کره جنوبی به سایپا آمد تا با ما مذاکره کند. تقاضای خسارت ایران از این شرکت کره ای بسیار بالا بود.
مدیرعامل سابق سایپا تصریح کرد: خود مدیران این شرکت کره ای نیز می دانستند که همه چیز به نفع ما هست و برای همین از وزارت امور خارجه و سفیر خود کمک گرفتند تا موضوع را قبل از دادگاه حل کنند. سفیر کره قول رفع مشکل را داد و رفت و پس از مدتی در همان شرایط تحریم، مهندسان این شرکت کره ای آمدند و کار ناقص خود را تکمیل کردند. مدنی در مورد دریافت خسارت از کیا موتورز گفت: قرار بر این شد که خسارت بر روی 30 هزار CKD سراتو سرشکن شود و ما این خسارت ها را به صورت تخفیف دریافت کردیم. وی در پایان خاطرنشان کرد: چنانچه روی روال و سیاست های جهانی عمل کنیم و به موقع اعتراض و شکایت خود را در مجامع بین المللی پیگیری نماییم، می توانیم به بخشی از حقوق خود دست پیدا کرده و شرکت های خارجی را به جبران خسارت واداریم
& فروش رنو فرانسه به ایران در نخستین ماه بازگشت تحریم های آمریکا علیه صنعت خودرو ایران نصف شد و به ۷ هزار و ۶۲۶ دستگاه رسید. شرکت خودروسازی رنو فرانسه اعلام کرد در هشتمین ماه سال جاری میلادی 7626 دستگاه از محصولات خود را روانه بازار ایران کرده است.تحریم های آمریکا علیه صنعت خودرو ایران از 6 اوت بازگشته است و در این ماه فروش رنو فرانسه به ایران نسبت به ماه قبل افت 52 درصدی و نسبت به مدت مشابه سال قبل افت 47 درصدی داشته است.رنو در ماه جولای 2018، 16020 دستگاه و در اوت سال 2017 نیز 14519 دستگاه از محصولات خود را روانه بازار ایران کرده بود.این شرکت فرانسوی اعلام کرده است از تحریم های آمریکا علیه ایران پیروی خواهد کرد.بر این اساس مجموع فروش رنو به ایران در 8 ماهه 2018 نیز نسبت به مدت مشابه سال قبل افت 3.6 درصدی داشته و به 99617 دستگاه رسیده است.رنو در سال 2017 میلادی 162 هزار و 79 دستگاه از محصولات خود را روانه بازار ایران کرد. فروش رنو فرانسه به ایران در این سال نسبت به سال قبل از آن رشد 49.3 درصدی داشت. فروش رنو به ایران در سال 2016 نیز نسبت به سال قبل از آن رشد 110 درصدی داشت و به 108536 دستگاه رسید.
& رئیس پلیس راهور ناجا از کاهش ۸ درصدی شمارهگذاری خودروهای نوشماره در ۵ ماه ابتدای امسال خبر داد و گفت: در ماه گذشته بیشترین کاهش شمارهگذاری خودروهای نوشماره را در کشور پشت سر گذاشتهایم. با اشاره به افزایش قابل توجه تعداد وسائل نقلیه در کشور طی سالهای اخیر اظهار کرد: آمارهای موجود نشان میدهد هر ساله بین 1.5 تا 2 میلیون وسیله نقلیه جدید به چرخه ترافیکی کشور اضافه میشود مثلا تعداد خودروها از سال 84 که حدود 7.5 میلیون بود، امسال به 22 میلیون دستگاه رسیده است؛ همچنین در سال 84، بین 3 تا 4 میلیون موتورسیکلت در کشور در حال تردد بودند که این تعداد، امروز به 11 میلیون و 800 هزار دستگاه موتورسیکلت رسیده است. رئیس پلیس راهور ناجا در پاسخ به این سوال که آیا طرحهای فروش اخیر کمپانیهای بزرگ داخلی که با استقبال بسیار مردم مواجه شده، میتواند هشداری برای افزایش تلفات ترافیکی در آینده باشد، گفت: آمارها روند رشد تعداد وسائل نقلیه نشان میدهد و عمدتاً هرچقدر ظرفیت تولید خودروها افزایش یابد ممکن است تقاضا بیشتر شود.
وی با بیان اینکه در ماه گذشته بیشترین کاهش شمارهگذاری خودروهای نوشماره را در کشور پشت سر گذاشتهایم ادامه داد: البته آمار 5 ماهه خودروهای نوشماره امسال نشان میدهد که تعداد خودروهای نوشماره در 5 ماهه ابتدایی امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهش 8 درصدی را داشته است و این درحالی است که در ابتدای امسال و در ماههای فروردین و اردیبهشت، شاهد افزایش شمارهگذاری خودروها در کشور بودیم.مهری خاطرنشان کرد: به هر حال اگر خودروها عرضه شده و این خودروها وارد چرخه ترافیکی شود قطعاً احتمال وقوع حوادث رانندگی در کشور نیز بیشتر خواهد شد.
رئیس پلیس راهور ناجا با تاکید بر ضرورت توجه بیشتر تمام دستگاههای مسئول برای کاهش تلفات سوانح ترافیکی گفت: اگر بخواهیم موضوع کاهش جانباختگان سوانح ترافیکی جدیتر مورد توجه قرار گیرد نیازمند عزم و ارادهای ملی هستیم و برای محقق شدن این هدف، نمیتوان به صورت تک بعدی به مساله تلفات ترافیکی نگاه کرد.وی اضافه کرد: برای دستیابی به این هدف باید هم استانداردهای خودروها افزایش یابد و هم نقاط حادثهخیز جادهها ایمن سازی شود؛ متاسفانه در حال حاضر 5400 نقطه حادثهخیز در سطح کشور داریم که بیش از 3000 نقطه حادثهخیز درجادههای بین شهری هستند و این در حالی است که 73 درصد از حوادث ترافیکی ما در سال گذشته در جادههای بین شهری بوده و امسال این سهم به 75 درصد افزایش یافته است.مهری در پایان خاطرنشان کرد: به هر حال هرچه مسافرتها زیاد شود، احتمال تصادف نیز افزایش مییابد؛ لذا باید ایمنی خودرو و جاده افزایش یابد و از سوی دیگر کنترل بر رانندگان نیز موثرتر انجام شود؛ البته اقداماتی صورت گرفته ولی این اقدامات برای کاهش جانباختگان تصادفات ترافیکی کافی نبوده است.
& دیرعامل شرکت ایران خودرو تبریز گفت: با فعالیت مجدد پارکینگ این شرکت، روزانه 500 دستگاه خودرو برای ارسال به نمایندگی های مجاز سراسر کشور بارگیری می شود. حمید حاجی زاد منصور در جریان بازدید خود از پارکینگ ممقان اظهار داشت: بعد از رفع مسائل پیش آمده در حال حاضر فعالیت پارکینگ ممقان شروع شده و این شرکت طی روزهای اخیر تعداد قابل توجهی خودروی سمند و سورن بارگیری و به نمایندگی های مجاز ارسال کرده است. وی گفت: انتظار می رود با تدابیری که برای ایام آتی در نظر گرفته ایم تمامی خودروهای موجود در پارکینگ که با کسری قطعات مواجه هستند تکمیل و در سریعترین زمان به دست صاحبان خودرو در روزهای آینده برسد.وی اعلام کرد: حدود یک سوم خودروهای موجود در پارکینگ هم اکنون درحال بارگیری و ارسال به نمایندگی های مجاز سراسر کشور هستند و بخشی از خودروهای موجود به دلیل کسری قطعات در حال تکمیل بوده که پس از تأیید نهایی تحویل مشتریان خواهد شد.حاجی زاد منصور افزود: تمامی خودروهای موجود در پارکینگ با نرخ مصوب شورای رقابت به فروش رسیده و بابت تأخیر در تحویل خودرو طبق توافق نامه حاصله با خریدار جریمه تأخیر به عنوان جبران خسارت پرداخت می گردد.
شرکت ایران خودرو تبریز از ابتدای سال جاری تاکنون بیش از 30 هزار خودرو تولید کرده است و برنامه تولید این شرکت در سال جاری تولید 100 هزار دستگاه خودرو اعلام شده که انتظار می رود با تأمین قطعات در ایام باقیمانده تولید بیش از 60 هزار خودروی سمند در 10 کلاس مختلف در 6 ماهه دوم سال جاری محقق شود.
از ابتدای تأسیس این شرکت تاکنون بیش از 800 هزار خودروی سواری و کاری تولید و به بازار عرضه کرده است. در ابتدای ماه جاری اخباری در فضای مجازی مبنی بر وجود تعداد زیادی خودرو در پارکینگ شرکت ایران خودروی تبریز منتشر شد و در پی آن وزیر صنعت، تجارت و معدن از این شرکت بازدید کرد و اظهار داشت: وجود تعداد معدودی خودرو در انبار خودروسازها به منزله احتکار نیست و نباید صنایع که زمینه ساز تولید و اشتغال و کارآفرینی هستند را مورد بی مهری قرار داد.